روانشناسی شرط بندی ورزشی یا اینکه چرا قمار می کنیم؟

میلیون ها نفر در سراسر دنیا از شرط بندی روی رقابت های ورزشی هیجان زده می شوند، ولی این هیجان از کجا می آید؟ چقدر از آن مربوط به روانشناسی، چقدر مربوط به شیمی و چقدر از آن به خاطر تاثیر جامعه رخ می دهد؟ بیاید پاسخ این سوالات را پیدا کنیم.

بله، این طبیعت انسان است. شرط بندی ورزشی سال های سال است که با انسان خو گرفته است. حتی می توان گفت شرط بندی روی ورزش ها از همان دوران ظهور تمدن هایی که حداقل ما می شناسیم، وجود داشته است. حتی شواهدی مبنی بر شرط بندی مردم روی مبارزه دیگر انسان ها در رم باستان هم وجود دارد.

اختصاصی مجله بخت و اقبال

در جدیدترین کشفیات مربوط به ورزشگاه افسانه ای 2800 ساله سیرکس مکسیموس که مخصوص اسب دوانی بود، می توان مثال های بسیاری از سرگرمی های جمعی آن روزها را دید. از بقایای آن روزها، می توانید فاحشه خانه ها، کاباره ها و بله، درست حدس زدید، مغازه های شرط بندی را مشاهده کنید. در برخی مکان های مشخص شده، شهروندان رم می توانستند روی اسب های مختلف، شرط بندی کنند. بعضی از مورخان هم اعتقاد دارند شرط بندی قبل از باستان هم وجود داشته است. کاملا واضح است که نیاکان ما هم همین حس هیجانی که ما امروز حس می کردیم، آن موقع هم حس می کردند. یک بار دیگر بپرسیم چرا چنین حسی داریم؟ چند جواب به این سوال وجود دارد که همه به موضوع مربوط است.

سراغ جامعه برویم

استاتیستیکا، یک پورتال آنلاین آماری، در سال 2017 و در جریان یک مطالعه، یک سوال از شهروندان آمریکا کرد: چرا از شرط بندی ورزشی لذت می برید؟ به نظرتان جواب ها چطور بود؟ به نظرتان پاسخ ها به شکلی بود که از دیدگاه روانشناسی موضوع را واکاوی کند؟

رایج ترین پاسخ براساس نمودار بالا با 45 درصد این بود که آن ورزش را برایشان جذاب می کند. با این حال، در ادامه روی موضوع ورزش و شرط بندی ورزشی، برخواهیم گشت. الان اجازه بدهید روی بعد جامعه شناسی موضوع تمرکز کنیم. سی و چهار درصد شرکت کنندگان اعلام کردند بیشتر به خاطر رقابت با دوستان شرط بندی می کنند در حالی که 12 درصد علت شرط بندی شان را پایبندی به آداب و رسوم می دانند و فکر می کنند این کار برای آنها و دوستان شان، کاملا طبیعی و پذیرفته شده است. خلاصه اینکه تقریبا نیمی از شرکت کنندگان تنها به خاطر اینکه اطرافیان شان شرط بندی می کنند، این کار را انجام می دهند. از جمله رایج ترین شیوه های تفریح برایشان به شمار می رود. در خصوص خیلی دیگر از فعالیت ها هم همین است. این کار را انجام می دهیم چون می توان به صورت گروهی آن را انجام داد.

بعد نزدیک تر

خب، بیاید کمی عمیق تر شویم. گفتیم که حدود نیمی از افراد دوست دارند با دیگران رقابت کنند. رقابت دوستانه ساده را می شناسید. با این حال، دو پاسخ رایج دیگر نشان می دهد شرط بندی ورزشی دو جنبه شخصی تر هم دارد. تقریبا 3 نفر از هر 10 نفر، فقط هیجان شرط بندی را دوست دارد در حالی که 15 درصد بقیه عاشق ریسک هستند. فکر نمی کنید از جنبه ای، این همان پاسخ قبلی است؟ ریسک برد یا باخت پایه شور و هیجانی است که آن شرط بندی به ورزش می دهد. از ریسک شرط بندی و احتمالا از دست دادن پولی که با سختی به دست آورده ایم، هیجان زده می شویم، ولی احتمال برد، انسان را کیفور می کند؛ گاهی اوقات زیادی هم کیفور می کند.

شکست ریاضیات

حتما دیده اید که بسیاری از شرط بندان، دانش ورزشی شان را به عنوان اهرم قدرت می بینند و فکر می کنند به کمک شان می آید. این نظریه می تواند در عمل درست یا غلط جلوه کند. پروفسور پیناس از دانشگاه تل آویو در یکی از مطالعاتش این طور می نویسد: «شرط بندان ورزشی فکر می کنند خودشان باهوش ترین قماربازان هستند. آنها فکر می کنند با اطلاعاتی چون آمار بازیکنان، رفتار مربیان، شرایط آب و هوا و ظرفیت ورزشگاه، می توانند نتیجه بازی را خیلی بهتر از یک شخص عادی، پیش بینی کنند.» معمولا همه فکر می کنند این دانش بیشتر، می تواند به نتیجه بهتری هم منجر شود که منطقی هم هست، ولی در این مورد خاص، مساله پیچیده تر از چیزی است که فکر می کنیم.

اختصاصی مجله بخت و اقبال

دکتر رونن هوبرفیلد به همراه پروفسور دانون از مرکز روانی بیر یاکوف، در تحقیق شان به این نتیجه رسیدند که تجربه شرط بندی یا دانش ورزشی، لزوما به کسب نتیجه بهتر در شرط بندی منجر نمی شود. در این مطالعه که روی شرط بندی فوتبال تمرکز کرده بود، محققین 3 گروه از شرکت کنندگان را دور هم جمع کردند که شامل 53 قمارباز حرفه ای ورزشی، 34 طرفدار فوتبال بدون سابقه شرط بندی و 78 شخص عادی که هیچ علاقه ای به فوتبال و شرط بندی نداشتند، می شدند.

تجربه شرط بندی یا دانش ورزشی، لزوما به کسب نتیجه بهتر در شرط بندی منجر نمی شود

نتیجه تحقیق سراسر شگفتی بود. شرکت کنندگان دو گروه اول به هیچ وجه بیشتر از گروه سوم، برنده نمی شدند. تعجب آورتر اینکه گروه سوم بدون تجربه شرط بندی یا علاقه ورزشی، بیشتر هم موفق می شدند. البته این به معنای بهتر بودن گروه سوم نسبت به دو گروه دیگر هم نیست، ولی نتایج نشان می دهد دانش ورزشی هیچ کمکی برای بردن قمار ورزشی نمی کند. حس کنترل تنها یک سراب است.

مثل سکس یا پیتزا

خب، پس اگر به خاطر دانش یا تجربه نباشد، اشتیاق به شرط بندی دوباره از کجا می آید؟ کاملا ساده است: از شیمی. دوپامین، پاداشی است که ذهن تان تولید می کند. بن اولیویا، متخصصی از مرکز عملکردهای روانی ورزشکاران در استراتا در این باره می گوید: «دوپامین ماده ای است که وقتی مثلا موقع تمرین ورزشی، سکس یا خوردن پیتزا، حس خوبی داریم، ترشح می شود. این فعالیت ها ذهن را فعال می کنند و دوپامین ترشح شده به ذهن فرمان می دهد دوباره سراغ آنها برود و خب، برد و باخت هم اهمیتی ندارد.»

اولیویا ادامه می دهد حس خوشحالی ناشی از شرط بندی یا اشتیاق به تجربه دوباره آن است که قماربازان را به سمت شرط بندی دوباره سوق می دهد. اگر بین گروهی از آدم ها باشیم که ذهن شان موقع شرط بندی دوپامین ترشح می کند، قطعا ما هم می خواهیم دوباره و دوباره شرط بندی کنیم: «اینکه چرا شرط بندی می کنیم به خاطر نامشخص بودن نتیجه است. اگر نتیجه را می دانستیم، دیگر دنبالش نمی رفتیم، چون جذابیتی برایمان نداشت.»

تفاوت بزرگ تر

به هر حال، شرط بندی ورزشی، فارغ از تجربه و دانش، یک بازی به شمار می رود که دقیقا مثل خود رقابت ورزشی، یک طرفش باخت و یک طرفش برد است. بنابرین، دوباره به اول راه برگشته ایم. قماربازان صرفا طرفداران ورزش هستند و تنها تفاوت شان این است که به هر 2 جنبه آن علاقه دارند.

در سال 2018، دلویت تحقیقی انجام داد که طی نتایج آن مشخص شد 43 درصد مردان آمریکایی بین 25 تا 34 سال که از تلویزیون مسابقات ورزشی می بینند، هر هفته حداقل روی یک مسابقه شرط بندی می کنند. این تحقیق همچنین ثابت کرد طرفداران دو آتشه فوتبال، طرفداران دو آتشه شرط بندی هم هستند. کسانی که قمار نمی کنند، در روزهای هفته، به طور میانگین روزانه 75 دقیقه مسابقه ورزشی می بینند در حالی که این رقم برای قماربازان حداقل 2 برابر است. آخر هفته ها هم قماربازان در طی 2 روز، 6.5 ساعت ورزش تماشا می کنند در حالی که این عدد برای گروه مقابل حدود 4 ساعت است.

به طور خلاصه می تواند گفت تماشای ورزش در آخر هفته علاقه مندان بیشتری دارد؛ در حالی که روزهای هفته، بیشتر قماربازان را جذب خود می کند. قمار یا عدم قمار روی بازی ها، تفاوت بزرگی بین طرفداران ورزش ایجاد می کند.

نتیجه گیری

بخش بزرگی از از ذهن و قلب و مقداری ماده شیمایی در واقع مواد اولیه شرط بندی ورزشی است. این دیگر مربوط به شما قماربازان است که این مواد با چه مقداری باهم مخلوط شوند و چطور آماده شوند. اگر از آنها به صورت ناعقلانه و نابخردانه بهره بگیرید، حتما برای همیشه، باعث اندوه و حسرت تان خواهد شد.