توکنایزیشن چیست؟ (Tokenization)

توکنایزیشن (Tokenization) یا نشانه گذاری مفهومی نسبتاً قدیمی از حوزه امنیت کامیپوتری است. اما این اصطلاح در سالیان اخیر در حوزه ارزهای دیجیتال یا رمزارزها نمود بیشتری نزد مخاطبان عام داشته است. در اصطلاح عامیانه، فرآیند تبدیل پول شما به ارز دیجیتال توکنیایزیشن گفته می شود. توکن در اصلاح عام به ژتون گفته می شود. هر ژتون در واقعه نشانه یا علامتی از یک دارایی است. سعی می کنیم با چند مثال این فرآیند را توضیح دهیم:

مثال اول: کازینو و بازی پوکر

فرض کنید می خواهید بازی پوکر کنید. وارد یک کازینو می شوید، برای اینکه بتوانید دور میز بازی پوکر بنشینید، باید به همراه خود پول سر میز ببرید. حال اگر صاحب کازینو پول بردن سر میز را ممنوع کند، شما مجبورید یک چیزی که علامتی از پول باشد سر میز ببرید. در کازینوها توکن یا ژتون به شما به عنوان معادل پول داده می شود. یعنی شما پول را به مسئول کازینو می دهید (مثلا 1000 دلار) و او به شما معادل 1000 دلار ژتون میدهد که سر میز بتوانید بازی کنید. به این فرآیند تبدیل 1000 دلار شما به ژتون، توکنایزیشن گفته می شود.

مثال دوم: توکنایزیشن مزرعه

فرض کنید شما صاحب یک مزرعه هستید که یک میلیون دلار ارزش دارد. این مزرعه شامل یک انبار بزرگ، گاو، خرگوش و جوجه تیغی است. از قضا، شما به شدت به پول احتیاج پیدا می کنید. برای تامین این پول، شما یک راه قدیمی دارید که این مزرعه را به روش آگهی کردن بفروشید. آگهی فروش را در یک سایت، اپلیکیشن یا روزنامه درج کنید و منتظر پیشنهاد بمانید. اما اگر به کمتر از 1 میلیون دلار احتیاج داشته باشید آیا ترجیح نمی دهید که مزرعه را نفروشید و بیشتر مزرعه را برای خودتان نگهدارید؟

حال فرض کنید که 1 میلیون ژتون یا توکن با نماد COW (یعنی گاو) منتشر می کند که هر توکن 1 دلار می ارزد. این توکن می تواند یک شی فیزیکی باشد یا اینکه به صورت دیجیتالی به عنوان یک ارز دیجیتال منتشر شود که COW نام دارد! این هم یک فرایندی از توکنایزیشن است.

مثال سوم: ارز دیجیتال USD Coin

ارز USD Coin یک رمزارز پایدار است که از دلار آمریکا به عنوان پشتوانه استفاده می کند. در واقع به ازای هر واحد از USD Coin یک دلار آمریکا در یک بانک یا مرجع مشخصی ذخیره شده است. فرآیند تبدیل دلارهای آمریکا به توکن های USDC اصطلاحاً توکنایزیشن (Tokenization) نام دارد. این فرآیند شامل سه مرحله است:

1. یک کاربر دلار آمریکا را به بانک صادر کننده توکن ارسال می کند.
2. صادر کننده با استفاده از قراردادهای هوشمند معادل USDC مربوط به آن دلار را می سازد.
3. توکن جدید ساخته شده USDC به کاربر داده می شود، در حالیکه ذخیره معادل دلاری آن وجود دارد.

این فرآیند به صورت بالعکس برای بازخرید توکن های USDC نیز امکان پذیر است. برای فرایند بازخرید مراحل زیر طی می شود:

1. کابر درخواستی به صادر کننده USDC ارسال می کند تا مقادیر مد نظرش از توکن را بازخرید کند.
2. صادر کننده درخواستی در قالب قرارداد هوشمند ارسال می کند که در ازای دلار آمریکا توکن های مربوط از فرآیند معاملات خارج شود.
3. صادر کننده، از محل ذخیره کننده دلار (مثلاً بانک) درخواست می کند تا دلار را به حساب بانکی کاربر واریز کند. کاربر میزان خالص معادل توکن های USDC تحت مالکیتش را دریافت می کند.