حتما برای بسیاری از ما پیش آمده که کسی ما را در فرودگاه پیاده کند و فریاد بزند: “امیدوارم پرواز ایمن و خوبی داشته باشی!” اما در حقیقت، ما باید برای آنها رانندگی ایمن آرزو کنیم، زیرا احتمال وقوع اشتباه در یک خودرو و رانندگی بسیار بیشتر از هواپیماها است.
وقتی کسی برای شما “پرواز ایمن” آرزو می‌کند و به بزرگراه بازمی گردد، یک نمونه کلاسیک از “راه‌حل دم دست” در محل کار است. وقتی نوبت به ارزیابی پیامدها و ریسک‌ها می‌رسد، اغلب اجازه می‌دهیم وقایعی که آنها را به راحتی به خاطر می‌سپاریم و با آن بیشتر سر و کار داریم، وسعت درک ما از احتمالات و وقایع را تعیین کند.
در این مقاله، به شما خواهیم گفت که این راه‌حل دم دست دقیقاً چیست. همچنین مثال‌هایی از نحوه عملکرد آن در داخل و خارج از حوزه‌های ورزشی را ارائه می‌کنیم. به علاوه توصیه‌های عملی در مورد نحوه مبارزه با آن را برای شما شرح خواهیم داد. پس همراه ادامه مطلب از مجله بخت باشید.
“راه‌حل دم دست” دقیقاً چه معنایی دارد؟
راه‌حل دم دست فقط کلمه دیگری برای “قاعده سرانگشتی و قوانین نانوشته” است.
هنگامی که به یک مسئله نزدیک می‌شویم، اغلب یک تحلیل اکتشافی را جایگزین تحلیل پیچیده‌تر یک مسئله می کنیم. این یک رویکرد کامل و دقیق برای حل یک مشکل نیست، اما عملی، آسان و راحت است.
راه‌حل دم دست در واقع تمایل طبیعی ما به اختصاص درجه قابل توجهی از اهمیت، به رویدادهایی است که یادآوری آنها بسیار آسان است یا تأثیر زیادی بر ما گذاشته است. ما از این رویدادهای در دسترس برای یادآوری به‌عنوان ابزار دقیق‌تری برای ارزیابی ریسک‌ها و پیامدها، نسبت به آنچه واقعاً هستند، استفاده می‌کنیم.
ما به رویدادهایی که در ذهن ما مانده اهمیت زیادی می‌دهیم، زیرا طبیعی و آسان و در دسترس هستند؛ نه لزوماً به این دلیل که بهترین راه برای ارزیابی دقیق یک پیامد یا یک مشکل است.
این مسئله قطعا می‌تواند ما را به درک نادرست احتمال وقوع رویدادها یا نتایج آنها سوق دهد. ما اغلب به سمت این باور گرایش داریم که اگر بتوانیم چیزی را به خاطر بسپاریم، باید بسیار مرتبط با مسائل نزدیک به آن باشد، یا حداقل در ارزیابی یک مشکل مهم‌تر از رویدادهایی که فراموش کرده‌ایم عمل خواهد کرد.
تفاوت بین در دسترس بودن نتیجه و در دسترس بودن ریسک
رایج‌ترین نوع راه‌حل دم دست، سوگیری به سمت در دسترس بودن نتیجه است. این زمانی اتفاق می‌افتد که از راه‌حل دم دست موجود برای قضاوت در مورد نتیجه یک رویداد خاص و مرتبط استفاده می‌کنیم.
فرض کنید در حال تماشای یک مسابقه ورزشی هستیم. ما از بازی‌های اخیری که تماشا کرده‌ایم و آنها را به یاد داریم، استفاده می‌کنیم تا تعیین کنیم که برنده این بازی چه تیم یا فردی خواهد بود. اگر سه بازی آخر NFL که تماشا کردیم به تبدیل دو امتیازی منجر شده باشد، ممکن است فکر کنیم که تبدیل دو امتیازی احتمالاً در بازی بعدی که تماشا می‌کنیم هم بسیار تعیین‌کننده خواهد بود. با این حال، از نظر آماری، تبدیل دو امتیازی برای تعیین برنده یک بازی در واقع بسیار بعید است.
در روند سرمایه‌گذاری هم، از یک فرآیند مشابه استفاده می‌کنیم. هنگام ارزیابی شانس موفقیت برای سرمایه‌گذاری‌مان، احتمالاً از اطلاعاتی استفاده می‌کنیم که برای ما به آسان‌ترین روش یادآوری می‌شوند، تا آنها را در تجزیه و تحلیل احتمال سود خود به کار ببریم. به عنوان مثال، اگر اخباری را ببینیم که نشان می‌دهد جنگ در جایی از جهان قریب الوقوع است، ممکن است فکر کنیم که قیمت طلا افزایش خواهد یافت. با این حال، پیش‌بینی قیمت طلا یک محاسبه بسیار پیچیده‌تر است و لزوماً تحت تأثیر این اخبار اخیر قرار نخواهد گرفت.
نوع دوم از انواع راه‌حل‌های دم دست، احتمال در دسترس بودن ریسک است. در مقدمه این مطلب، در مورد این صحبت کردیم که چگونه تصادفات هواپیما معمولاً در رسانه‌ها بیشتر از تصادفات اتومبیل ظاهر می‌شوند. این به این دلیل است که آنها بسیار بیشتر گزارش شده‌اند، و بنابراین به خاطر آوردن آنها برای ما آسان‌تر است. به این ترتیب، ما اغلب پرواز را خطرناک‌تر از رانندگی می‌دانیم، در حالی که برعکس آن صادق است.
مطالب مرتبط:استراتژی میدلینگ (Middling) در شرط بندی چیست؟
چه زمانی بیشتر به سراغ راه‌حل‌های دم دست می‌رویم؟
ما از راه‌حل دم دست، در موقعیت‌هایی استفاده می‌کنیم که نیاز داریم به سرعت تصمیمی بگیریم. به طور مشابه، ما اغلب راه‌حل دم دست را در موقعیت‌هایی استفاده می‌کنیم که منابع زیادی برای استفاده از آن در تصمیم‌گیری در اختیار نداریم.
شاید کسی در یک مهمانی بپرسد که بزرگترین شهر جهان بین پکن، توکیو، دهلی و چونگ کینگ کدام است؟ اکثر مردم یکی از سه شهر اول را انتخاب می‌کنند. زیرا آنها پایتخت‌های شناخته شده چین، ژاپن و هند هستند و در ذهن ما از قبل ثبت شده‌اند. با این حال، پاسخ صحیح چونگ کینگ است که جمعیتی بیش از 30 میلیون نفر دارد!
در این شرایط که منابع کافی برای بررسی اطلاعات صحیح نداریم، احتمالاً در تعیین پاسخ خود به یک راه‌حل دم دست تکیه می‌کنیم. ما پاسخی را که سریع‌تر به ذهن می‌رسد را انتخاب می‌کنیم.
اثبات راه‌حل دم دست
اگر بقیه مجموعه‌های روانشناسی شرطبندی ما را خوانده باشید، با نام‌های آموس تورسکی و دانیل کانمن، دو مرد بزرگ حوزه سوگیری‌های شناختی، آشنا هستید. آنها مسئول کشف راه‌حل دم دست هستند و بسیاری از روانشناسان راه آنها را دنبال کرده‌اند و به دنبال اثبات بسیاری از مظاهر مختلف آن هستند.
در آزمایش کلاسیکی که اکتشافی در دسترس بودن را تأیید کرد، تورسکی و کانمن از افراد مورد مطالعه خود خواستند تا احتمال وجود یک کلمه تصادفی که با حرف «k» شروع می‌شود را در یک متن انگلیسی، یا کلماتی که «k» را به عنوان حرف سوم دارند، پیش‌بینی کنند.
افراد مورد مطالعه در این آزمایش تعداد کلماتی را که با حرف “K” شروع می‌شوند را تقریبا بیش از حد تخمین زدند، و تعداد کلماتی را که در انگلیسی “K” به عنوان حرف سوم خود داشتند، دست‌کم گرفتند.
مقصر پشت این موضوع، استفاده ناخودآگاه ذهن از راه‌حل دم دست بود. یادآوری کلماتی که با «k» شروع می‌شوند (Knife, Kale, Knock) برای مغز بسیار آسان‌تر از به هم ریختن آن برای یافتن کلماتی است که حرف سوم آنها k است.
با این حال، کلماتب که حرف سوم آنها k باشد، چیزی حدود سه برابر بیشتر از کلماتی هستند که با k شروع می‌شوند. رفتن ذهن به دنبال راه‌حل دم دست باعث شد افراد در این آزمایش احتمال را با سهولت یادآوری اشتباه بگیرند.
نمونه‌هایی از استفاده ذهن از راه‌حل‌های دم دست در زندگی واقعی
راه‌حل دم دست باعث می‌شود که احتمال را در موقعیت‌های عملی و روزمره به اشتباه ارزیابی کنیم و گاها واقعیت را نادیده بگیریم. نمونه‌های بی‌پایانی از راه‌حل دم دست در زندگی روزمره انسان وجود دارد، اما در اینجا به چند مورد محدود آن اشاره می‌کنیم:
- دو زوج متاهل در میان اطرافیان شما با فاصله زمانی کوتاهی درخواست طلاق می‌دهند. به این ترتیب، شما نرخ طلاق را بسیار بالاتر از آنچه که هست خواهید دید. از آنجا که این رویدادها به طور چشمگیری ترکیب حلقه اجتماعی و اطرافیان ما را تغییر می‌دهند (و از نظر احساسی هم بسیار تأثیرگذار هستند)، تأثیر راه‌حل دم دست بسیار تقویت خواهد شد.
- ما شاهد تصاویر رسانه‌ای بسیار زیادی از تروریسم هستیم. این مسئله باعث می‌شود تا در بررسی احتمال اینکه قربانی چنین وقایعی شویم نیز به‌طور چشمگیری زیاده‌روی کنیم.
- در ساحل نشسته‌ایم، و از مردم می‌شنویم که در مورد حمله اخیر یک کوسه صحبت می‌کنند. بنابراین طبیعی است اگر ما فکر کنیم که این احتمال وجود دارد که قربانی حمله کوسه شویم.
- گلی که بلافاصله پس از رسیدن به وقت اضافه یک بازی NHL به ثمر رسید. ما احتمالا احساس می‌کنیم که این نوع گل‌ها زیاد به ثمر می‌رسند. این در حالی است که در واقع تعداد آنها کمتر از گل‌هایی است که در مدت زمان اصلی بازی به ثمر می‌رسند.
راه‌حل دم دست و تاثیرات اصلی آن بر شرط‌بندی‌های ورزشی
قبل از اینکه توضیح دهیم که چگونه استفاده ذهن از راه‌حل دم دست می‌تواند بر شرطبندی شما تأثیرگذار باشد، سؤالات زیر را در نظر بگیرید.
- زمانی که روی نتیجه کلی و مجموع امتیازات بازی (توتال بت) شرط می‌بندم، آیا فکر می‌کنم که نتیجه واقعی بیشتر از تخمین من است یا کمتر؟
- اگر بازیکنان تیم موردنظر من در خانه بازی کنند، فقط روی برد (مانی لاین) شرط می‌بندم و امید زیادی هم به بردن شرط خود ندارم؟
- آیا فکر می‌کنم که برد در ازای افزایش امتیاز برای افرادی که با اطمینان بالایی شرط می‌بندند احتمال بیشتری دارد یا برای افرادی که شانس زیادی را برای خود در نظر نمی‌گیرند؟
هر فردی پاسخ متفاوتی برای این سؤالات دارد. با این حال، بسیار محتمل است که پاسخ به این سؤالات توسط استفاده مغز از راه‌حل دم دست مغرضانه باشد.
مثلاً اگر پنج شرط آخر فرد در شرط‌بندی‌ها موفق بوده باشند – و او هر بار روی اور شرطبندی کرده‌اند – ممکن است تمایل بیشتری داشته باشند که فکر کنند احتمال وقوع اور بیشتر است. به هر حال، یادآوری بردها برای بسیاری از ما بسیار آسان است.
علاقه مغز به راه‌حل دم دست اغلب می‌تواند توضیح دهد که چرا مردم اغلب از قوی‌ترین افراد مورد علاقه خود حمایت می‌کنند. یا چرا تعداد نامتناسبی از شرط‌بندی‌ها بر روی تیم نسبتا ضعیفی که اخیراً با جمع‌آوری یک رشته برد، احتمالات را به چالش می‌کشد، گذاشته می‌شود.
برای شرط‌بندانی که تجربه زیادی ندارند، بسیار آسان‌تر خواهد بود اگر بخواهند به نتایج به یاد ماندنی و اخیر رویدادهای ورزشی فکر کنند، تا اینکه بخواهند به سراغ درک و تحقیق درباره احتمال برد بروند. شرط‌بندان آماتور با مشاغل معمولی که ده یا بیشتر شرط را در روز می‌بندند، احتمالاً زمانی برای بررسی دقیق هر شرط فردی که انجام می‌دهند ندارند، و بنابراین احتمال بیشتری دارد که در دام مغز و علاقه بیش از اندازه آن به راه‌حل دم دست قرار بگیرند.
مطالب مرتبط: چگونه مانند حرفه‌ای‌ها شرط ببندیم؟ استراتژی مانی‌لاین (Moneyline)
چگونه راه‌حل دم دست و استفاده مغز از آن را شکست دهیم؟
به جای افتادن در دام راه‌حل دم دست، از منابعی مانند راهنمای ما برای یافتن بهترین سایت‌های آماری استفاده کنید تا به سوالات بالا با آگاهی بیشتری پاسخ دهید. به دست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد احتمال و ریسک، به شما کمک خواهد کرد تا با مغز و راه‌حل‌های دم دست آن راحتتر مبارزه کنید!
مطالب مرتبط: شرط بندی نوبتی (Round Robin Betting) در ورزش چگونه است؟
دیدگاهتان را بنویسید