اسکم چیست؟ چطور می‌توان کلاه برداری در اینترنت را تشخیص داد؟

Scam چیست؟

شیوه ها

اینترنت بستری بسیار بزرگ و سریع است. چند میلیارد نفر انسان به طور روزانه با آن سر و کار دارند. هرکدام به شیوه خاص خود از آن استفاده می‌کنند. برخی که تعداد کمی نیز نیستند، سعی می‌کنند به طور روزانه از طریق کلاه برداری به کسب درآمد در اینترنت بپردازند. به عنوان مثال احتمالا ایمیل‌های زیادی داشته‌اید که نوجوانی اهل نیجریه به شما گفته وسیله‌ای اختراع کرده است. او برای ثبت آن به مبلغی نیاز دارد.

در صورت واریز وجه از سوی شما، در سود کشف جدید خود، شما را شریک خواهد کرد. یا احتمالا در سایت‌های زیادی تبلیغاتی دیده‌اید که قول داده‌اند در کوتاه مدت کاری کنند که دیگه احتیاجی به کار کردن نداشته باشید. آنها حقوق بالا را تضمین خواهند کرد. نمونه‌ای دیگر که در کشورمان نیز بسیار مطرح شد، داستان شرکت‌های هرمی و خرید بنز با یک سال کار کردن بود. به این کار اسکم یا کلاه‌برداری می‌گویند.

کلاه برداری

وعده‌های فریبنده در اینترنت فراوانند. مسئله بد این است که بسیاری از مردم واقعا دنبال چنین وعده‌هایی رفته‌اند و ضرر کرده‌اند. در دادگاه‌های مربوط به جرایم رایانه‌ای تمام جهان، پرونده‌هایی از این دست در حال خاک خوردن هستند. در واقع طبق یک مثل معروف وقتی پیشنهادی بیش از اندازه خوب به نظر بیاید، احتمالا کاسه‌ای زیر نیم‌کاسه است و لازم است دوباره موضوع را بررسی کنید.

در اینترنت، اسکم نامی بود که روی نامه‌های اغواگر دروغین در ابتدا گذاشتند و فراگیر شد. اسکمر نیز به کسی اطلاق می‌شود که اقدام به ارسال چنین نامه‌هایی بکند. با این حال در دهه اخیر، گستره فعالیت اسکمرها از ایمیل فراتر رفت و همینک هزاران سایت کلاه‌بردار در حال فعالیت هستند که با علم به چگونگی فعالیت آنها، می‌توانید آنها را تشخیص دهید.

چگونه سایت‌های اسکم را تشخیص دهیم؟

اصولا امکان اینکه شانس در خانه شما را در اینترنت بزند و در حوزه‌ای که چیزی از آن نمی‌دانید، به ناگاه به پول هنگفتی برسید صفر است. کسی قرار نیست شما را بی زحمت به ثروت برساند. دانستن همین موضوع به اضافه کمی بدبینی تا حد زیادی می‌تواند به ریشه‌کن شدن نسبی اسکم بینجامد. در واقع اینترنت ماشین پولساز نیست و تا وقتی نسبت به بخشی از آن اطلاعات کامل نداشته باشید، نمی‌توانید از آن کسب درآمد کنید.

چند نمونه از سایت های اسکم

• سایت‌هایی در اینترنت وجود دارند که مثلا به شما قول تولید بیتکوین می‌دهند. کسی که دانشی حداقلی نسبت به بیتکوین داشته باشد، می‌داند که بیتکوین قابل تولید نیست و تنها به دو روش خرید یا استخراج قابل دسترس است.
• سایت‌ها اطلاعات «درباره ما» ندارند.
• سایت‌هایی که وقتی پروفایل آنها را در سایت whois (جزئیات دامین) چک می‌کنید، کمتر از یک سال قدمت دارند.
• سایت‌هایی که برای پرداخت مبلغ، شرط زیرمجموعه‌گیری دارند.
• سایت‌هایی که پنل درآمدی شفافی ندارند. مثلا ادعایی بزرگ می‌کنند ولی وقتی درست بررسی می‌کنید، می‌بینید که هیچ اطلاعی در خصوص چگونگی پرداخت مبلغ ندارند یا راهی بسیار پیچیده در نظر گرفته‌اند.
• سایت‌هایی که کف برداشت برای آنها بسیار بالاست. مثلا عنوان کرده‌اند که تنها در صورت اینکه موجودی شما به 500 دلار (یا معادل آن) رسید، اجازه برداشت دارید.
• سایت‌هایی که اعلام می‌کنند بابت تماشای تبلیغ یا چند کلیک ساده پول زیادی به شما می‌دهند.
• سایت‌هایی که اعلام می‌کنند بابت صرفا زیرمجموعه‌گیری به شما پول می‌دهند.
• سایت‌هایی در حوزه سرمایه‌گذاری که ادعا می‌کنند مثلا سود 100 درصدی برای شما به ارمغان می‌آورند.
• سایت‌هایی که اعلام می‌کنند برای اخذ جایزه‌ خود باید مبلغی پرداخت کنید.
• سایت‌هایی که بخش پرداختی‌های اخیر نامتعارفی دارند. مثلا نوشته‌اند که چند نفر آخری که برداشتی داشته‌اند، همگی ارقامی بالا بوده است.
• سایت‌هایی که ادعای پرداخت سریع دارند اما با تاخیر فراوان پرداخت را انجام می‌دهند. در کل، باقی ماندن پول در حساب سایت‌ها، خود محلی از سود است.
• وقتی قوانین سایت را می‌خوانید، متوجه می‌شوید که حتی یک بار درست آن را نخوانده‌اند (انتظار هم دارند که شما هم نخوانید) و چیزهایی بی‌معنی در آن نوشته‌اند.
• پروفایل سایت را در الکسا بررسی کنید. اگه به اندازه‌ای که می‌گویند سایت خوبی باشند و به مردم ثروت هدیه می‌دهند، شما احتمالا اولین نفری نباشید که این را کشف کرده است و باید وضعیت بازدید بسیار خوبی نیز داشته باشند و این در الکسا مشهود است.
• وقتی سایت شرط بندی بدون مجوز، درگاه پرداخت بانکی دارد. در مورد فیشینگ بخوانید.
• ستاره مربع‌های ارزش افزوده در ایران که به شما قول شرکت در قرعه‌کشی‌های میلیونی را می‌دهند.

وبسایت Scamadviser چیست؟

یکی از سایت‌های معتبر در زمینه گزارش و کسب اطلاعات در خصوص سایت‌های اسکم است. متاسفانه این سایت در ایران کمتر شناخته شده و همین باعث کلاه‌برداری‌های زیادی از سوی سایت‌های داخلی و خارجی می‌شود. در صفحه اصلی این سایت چند بخش مختلف وجود دارد که یکی از آنها Biggest risk sites است که در آن با برخی از کلاه‌بردارترین سایت‌های اینترنت بنا بر گزارشات مردمی و بررسی کارشناسان روبرو می‌شوید. وقتی با سایتی روبرو شدید که کلاه برداری آن برای شما مسجل شد، می‌توانید به این سایت بروید، یک اکانت بسازید و آن را گزارش کنید.