لیگ برتر انگلیس، هرگز بدون بحث نبوده است. بازیکنان سابق و کارشناسان فعلی فوتبال در بریتانیا اخیرا موضوع جدیدی پیدا کرده اند. این روزها هر هفته در مورد یه تصمیم جنجالی صحبت میشود که حاصل یک چیز است: کمک داور ویدیویی یا وار (VAR). علاقه مندان به شرط بندی فوتبال هم به خوبی با این پدیده آشنا شده اند. برخی از گل های تیمهایی که رویش شرط بسته اند با وار لغو شده اند. تاثیر وار در شرط بندی، به خصوص در لیگ برتر انگلیس را بررسی کنیم.
کمک داور ویدیویی سیستمی است که از فصل ۲۰۲۰-۲۰۱۹ در لیگ برتر و سایر لیگ های بزرگ اروپایی به کار گرفته میشود. هدف استفاده از وار، کمک به داور در اخذ تصمیمات حیاتی در جریان بازی است. نتیجه استفاده از وار، همین حالا بسیاری از بازی هایی که روی آنها شرط بندی میکنیم را تحت تاثیر قرار داده است. غیرممکن است که بدانیم در هر بازی چند بار از VAR استفاده میشود، اما ممکن است که کسانی که حرفهای شرط بندی میکنند با استفاده از گزارش بازیها تحقیقات خود را انجام دهند. وب سایت ESPN هم آرشیو خوبی از تصمیماتی که با VAR برگردانده شدند، دارد.
چیزی که قطعا میتوانیم بگوییم این است که تمام گلهایی که در زمین فوتبال به ثمر میرسند، تمام پنالتیهایی که گرفته میشود و تمام کارت قرمزهایی که داور از جیب خود بیرون میآورد، توسط VAR بررسی میشوند تا مطمئن شوند داور تصمیم درست را میگیرد. کمک داور ویدیویی همچنین صحنههایی که میتواند باعث اخراج یک بازیکن شود یا پنالتی باشد را در صورتی که داور آنها را ندیده باشد، بررسی میکند. تاثیر وار روی گزینه های شرط بندی را به سه قسمت تقسیم میکنیم که در ادامه به هر کدام از آنها میرسیم.
در نگاه اول، استفاده از VAR، تاثیر زیادی روی کارت های قرمز نشان داده شده در لیگ برتر در فصل ۲۰-۲۰۱۹ نداشته است. در فصل گذشته لیگ انگلیس ۴۴ بازیکن از زمین بازی اخراج شده اند که تقریبا تفاوت بزرگی با عدد ۴۷، ۳۸ یا ۴۱ که میزان اخراجیهای سه فصل قبلش بودند ندارد.
اگرچه با نگاهی دقیقتر میتوانیم متوجه تاثیر کمک داور ویدیویی شویم. دوازده کارت قرمز با استفاده از وار عوض شده است. سه کارت قرمز بعد از بررسی دقیقتر برگردانده شده اند و نه بازیکن دیگر بعد از بررسی کمک داور ویدیویی، اخراج شده اند. بدین ترتیب ۶ کارت قرمز اضافه با این سیستم نشان داده شده است. یعنی در واقعیت فصل ۲۰-۲۰۱۹ لیگ برتر انگلیس میتوانست با فصل ۱۸-۲۰۱۷ لیگ از نظر کمترین تعداد اخراجی در فصل در ۲۱ سال اخیر برابری کند اما وار این روند را تغییر داد.
۱۲ تصمیم کمک داور ویدیویی برای کارت قرمز، توسط ۱۰ داور متفاوت گرفته شده است. پس نمیتوان گفت یک یا دو داور چنین تاثیری را گذاشته اند. در حالی که نمیتوان با قاطعیت گفت نتیجه بازی بعد از اخذ چنین تصمیماتی چقدر تغییر میکرد، اما هفت مسابقه از این دوازده بازی بعد از اخراج یا عدم اخراج، تاثیر خاصی در نتیجه به خود ندیده اند.
مثال تاثیر وار در شرط بندی کارت قرمز را میتوان به راحتی پیدا کرد. بدترین تاثیر وار در جریان بازی ساوتهمپتون و لسترسیتی رخ داد که در دقیقه ۱۲، رایان برتراند از زمین مسابقه اخراج شد. این بازی در نهایت با برد ۹-۰ لسترسیتی به پایان رسید که سنگینترین برد خانگی یک تیم در سطح اول انگلیس بود. در سایت پیناکل، مجموع زیر ۲.۵ گل گزینه محتملتری بود و ضریبش تنها ۱.۸۶ ثبت شده بود. ضریب بالای ۲.۵ گل در بازی لسترسیتی و ساوتهمپتون ۲.۰۵ بود. اخراج زودهنگام که توسط وار رخ داد، روند مسابقه را برای علاقه مندان به شرط بندی عوض کرد.
یکی دیگر از تاثیرهای وار در این رابطه، کارت قرمزی است که در جریان بازی چلسی و منچسترسیتی به فرناندینیو نشان داده شد. ویلیان این پنالتی را گل کرد و با برد ۲-۱، گزینه مورد علاقه بازیکنان شرط بندی، یعنی مجموع بالای ۲.۵ گل در بازی رخ داد.
غیرممکن است که تاثیر تاثیر وار در شرط بندی پنالتی را به تنهایی در بیاوریم. مخصوصا اینکه قوانین هند اخیرا دوباره عوض شده است. اگرچه در نهایت ۹۲ پنالتی را در فصل گذشته لیگ برتر شاهد بوده ایم. این تقریبا تفاوت خاصی با میانگین ۹۴.۸ پنالتی در یک دهه اخیر ندارد. اما مانند داستان کارت قرمز، همه چیز اینجا تمام نمیشود.
به طور کلی کمک داور ویدویی ۲۰ پنالتی در مسابقات لیگ برتر گرفته است. همچنین هفت پنالتی را با وار برگردانده اند. بدون این ۱۳ پنالتی اضافی که به وسیله وار بدست آمده است، فصل گذشته میتوانست رکورد کمترین پنالتی ممکن را از سال ۱۹۷۴ ثبت کند. در دو لیگ سری آ ایتالیا و MLS آمریکا، بعد از استفاده از کمک داور ویدیویی تیم های میزبان کمتر پنالتی دریافت کرده اند. در لیگ برتر انگلیس هم این اتفاق رخ داده است. در ده فصل آخر لیگ برتر، ۶۰ درصد پنالتیها به نفع تیم میزبان گرفته میشد. در فصلی که از VAR استفاده شد، این عدد به ۵۰ درصد رسید که کلا با ۴۷ پنالتی، کمترین میزان در چهارده سال اخیر بود.
از سیزده پنالتی اضافی که با استفاده از VAR گرفته شده، دوازده پنالتی به نفع تیم مهمان بوده است. بعد از استفاده از کمک داور ویدیویی، همچنین درصد پنالتی ها در بازی های شش تیم بزرگ انگلیس، به خصوص دو باشگاه شهر منچستر، بیشتر شد.
طی پنج فصل، تیم های تاپ انگلیسی حدود ۳۵ درصد پنالتی ها را دریافت میکردند. اما در این فصل، این عدد به ۴۸ درصد رسید. اگرچه استفاده از وار تفاوت بزرگی را رقم نزده است. ۴۷ درصد از ۷۲ پنالتی گرفته شده، بدون دخالت کمک داور ویدویی بدست آمده است. این افزایش را بیشتر میتوان به داوران داخل ورزشگاه نسبت داد.
از دید کسی که شرط بندی میکند، اینکه یک پنالتی به گل تبدیل شود مهمتر است. تاخیری که به خاطر استفاده از وار به وجود آمد، میتواند در ضربات آخر تاثیرگذار باشد. از ۹۲ پنالتی امسال، ۲۰ پنالتی از دست رفته و نرخ تبدیل پنالتی را در لیگ برتر به ۷۸ درصد رسانده است. اگرچه نه پنالتی از ۲۰ ضربه ای که از دست رفته، حاصل تصمیم کمک داور ویدویی بود. به طور خلاصه، بدون چک کردنِ VAR پنالتی گرفته شده، درصد گل کردن ۸۵ درصد بوده است. اما بعد از بررسی، این عدد به ۵۵ درصد رسیده است.
در فصل گذشته لیگ برتر انگلیس، ۱۰۳۴ گل به ثمر رسید که نسبت به فصل قبلش ۳۸ گل کمتر بود. اما نسبت به میانگین یک دهه اخیر، تنها ۱۱ گل کمتر به ثمر رسیده بود. کمک داور ویدویی ده گل که در زمین زده نشده بود را خلق کرد اما ۵۶ گل را هم باطل اعلام کرد. بدون استفاده از وار، ۱۰۸۰ گل در لیگ برتر انگلیس ثبت میشد که بیشترین تعداد در بیست فصل گذشته بود.
اگرچه این تعداد گل نیست که ما را نگران میکند، بلکه تاثیر آن روی شرط بندی است. در حالی که غیرممکن است بگوییم اگر گل گرفته شده یا رد شده، قطعا نتیجه بازی را عوض میکند. اما بازیهایی هم بود که تاثیرگذاری زیاد بود. هشت بازی لیگ برتر در فصل گذشته با دخالت VAR در دقیقه ۹۰ به بعد روبرو شده است. دو گل منچسترسیتی در لحظات پایانی بازی به همین دلیل لغو شده است. اگرچه گل گابریل ژسوس در تساوی ۲-۲ با تاتنهام به مراتب تاثیر بیشتری از گل ریاض محرز در برد ۴-۰ برابر لیورپول داشت. لسترسیتی در ماه دسامبر گذشته در بازی با اورتون در دقیقه ۹۴ از این قضیه سود برد. اما گل دقیقه ۹۰ آنها در باخت ۲-۱ به ساوتهمپتون باطل شد.
احتمالا بورنموث، بیشتر از همه تحت تاثیر این تصمیمات قرار گرفت. در حالی که بورنموث با چالش سقوط مواجه بود، سه گل آنها در اوقات تلف شده برابر تاتنهام و ساوتهمپتون با استفاده از VAR لغو شد که میتوانست با سه امتیاز بیشتر موجب باقی ماندن آنها در لیگ برتر شود.
استفاده از کمک داور ویدیویی تنها روی گزینه های شرط بندی عمومی تاثیر گذار نبوده است. بلکه مارکتهایی مثل شرط بندی روی آقای گل را هم تحت تاثیر قرار داده است. مثلا در جریان بازی برایتون و لسترسیتی، جیمی واردی در ابتدا یک پنالتی را از دست داد. اما وار اعلام کرد که جیمز مدیسون زودتر وارد محوطه شده است. پنالتی دوباره زده شد. واردی این بار توپ را گل کرد و به صدر جدول گلزنان رفت. بدون استفاده از VAR، واردی باید این مقام را با دنی اینگز و پیر امریک اوبامیانگ به اشتراک میگذاشت.
تساوی ۱-۱ ساوتهمپتون و ولورهمپتون را در نظر بگیریم. بر اساس آمار بازی های لیگ برتر انگلیس، مسابقاتی که در دقایق بین ۵۰ تا ۶۰ گل اول را به خود میدید، تنها ۳۵ درصد شانس رخ دادن بالای ۲.۵ گل را داشت. اما در آن بازی گل های رائول خیمنز در دقایق ۲۹ و ۴۳ لغو شده بود. همچنین مثالهایی وجود دارد که باطل کردن یه گل زودهنگام باعث نشده دو تیم گل های بیشتر به ثمر نرسانند. برای مثال در تقابل استون ویلا و برنلی، ۴ گل در نهایت شاهد بودیم. با اینکه در دقیقه ۲۵، اولین گل را داور رد کرده بود. با این حال به نظر میرسد استفاده از تکنولوژی داوری قطعا روی این گزینه ها برای شرط بندی تاثیر میگذارد.
احتمالا بدترین قسمت برای کسانی که شرط بندی میکنند این است که غیرممکن است بدانیم چگونه و چه زمانی، VAR وارد عمل خواهد شد. در ورزشی پر از اتفاقات، استفاده از VAR احتمالا بدترین خبر ممکن بود.
آی مون (imoon) یک توسعه دهنده بازی کازینویی است که از سال 2021 فعالیت خود…
پلی مارکت (PolyMarket) یکی از بزرگترین پلتفرمهای پیش بینی غیرمتمرکز است که بر روی بلاکچین…
پویان مختاری (Pooyan Mokhtari) اینفلوئنسر و خواننده ایرانی است و به خاطر زندگی بسیار لاکچری…