بازی کارتی ژنگ فن (zheng fen) یا رقابت برای امتیاز (competing for points)

به این مطلب از سری مطالب آموزش بازی‌های با ورق در مجله بخت خوش آمدید. در این مطلب ما نحوه کامل انجام بازی کارتی ژنگ فن (zheng fen) به معنای رقابت برای امتیاز (competing for points) را پوشش خواهیم داد. مقاله را با توضیح مفهومات عمومی این بازی و نحوه انجام آن شروع می‌کنیم، سپس جزئیات بیشتری از بازی را بیان می‌کنیم.

معرفی بازی کارتی ژنگ فن

ژنگ فن (zheng fen) به معنای رقابت برای امتیاز است. این بازی هم یک بازی امتیازی است و هم یک بازی تریک – تیکینگ. یعنی آن دسته از بازی‌هایی که بازیکنان بر اساس کارتی که بازی می‌کنند، می‌توانند دست وسط میز را برنده شوند. البته در این بازی، به جای خلاص شدن از شر کارت ها، هدف اصلی کسب امتیاز در سریع ترین زمان ممکن است.

بازیکنان، کارت‌ها و هدف

از 3 تا 6 بازیکن می‌توانند با هم این بازی را انجام دهند. برای انجام بازی از یک بسته کارت 54تایی استفاده می‌شود. این 54 کارت متشکل از یک دسته کارت 52تایی استاندارد به اضافه‌ی دو جوکر قابل تشخیص بزرگ و کوچک است.

هدف از انجام این بازی، برنده شدن کارت های ارزشمند در دست‌هایی که بازی می‌شود، است. هر کارت 5 امتیازی، 5 امتیاز و کارت‌های شماره 10 و شاه‌ها هر کدام 10 امتیاز هستند. همه کارت های دیگر بی ارزش هستند.

بنابراین در مجموع 100 امتیاز برای هر دست وجود دارد. یک امتیاز توافق‌شده برای بازی وجود دارد. این امتیاز، به طور کلی 500 یا (برای یک بازی طولانی تر) 1000 امتیاز می‌باشد.

برنده‌ی بازی کارتی ژنگ فن یا همان بازی کارتی رقابت برای امتیاز، اولین بازیکنی است که امتیازش به هدف برسد یا از آن بیشتر شود.

توزیع کارت در بازی کارتی ژنگ فن

توزیع کارت و بازی در خلاف جهت عقربه های ساعت انجام می‌شود. برای اولین توزیع در بازی، یک بازیکن به‌طور تصادفی انتخاب می‌شود. در این حالت، بازیکنی که در سمت راست این بازیکن نشسته است، کارت‌ها را کات می‌کند.

بازیکنان کارت‌های خود را به روش چینی دریافت می‌کنند.

روش چینی توزیع کارت به این صورت است که دسته‌ی کارت‌ها بصورت رو به پایین قرار می‌گیرند و با بازیکنی که کارت‌ها را کات کرده است شروع می‌شود و در جهت خلاف عقربه‌های ساعت، بازیکنان هر کدام یکی از کارت‌ها را از بالای دسته بدون اینکه آن را نشان دهند، برمی‌دارند.

این کار تا زمانی ادامه می یابد که همه کارت ها بین بازیکنان توزیع شود. برخی از بازیکنان ممکن است یک کارت بیشتر از دیگران داشته باشند که مهم نیست. بازیکنان می توانند کارت های خود را در حین برداشتن نگاه کرده و مرتب کنند.

نحوه انجام بازی

در توزیع کارت اول، بازیکنی که کارت 3 دل را در دست دارد، اولین کارت دست اول را بازی می‌کند که در اصطلاح گفته می‌شود دست را رهبری می‌کند. دست‌ها در این بازی مانند بسیاری از بازی‌های تریک – تیکینگ غربی نیست. در بازی‌های تریک – تیکینگ غربی، بازیکنان هر کدام یک کارت بازی می‌کنند و یک دست وسط میز تشکیل می‌دهند و سپس آن دست وسط میز کامل می‌شود.

بازیکنی که رهبر یک دست می‌شود، ممکن است چندین کارت را به طور همزمان وسط بگذارد. اما این کارت‌ها بدون قانون نیستند. بلکه هنگامی که بیش از یک کارت در وسط بازی می شود، این چند کارت باید یک ترکیب قانونی در یکی از 10 دسته که در زیر توضیح داده شده است تشکیل دهند.

بازیکنان بعدی (در چرخش خلاف جهت عقربه‌های ساعت) می‌توانند بازی کنند یا از نوبت خود عبور کنند. منظور از عبور از نوبت این است که بازیکن هیچ کارتی بازی نمی‌کند و نوبت به بازیکن بعدی می‌رسد.

در صورتی که قصد بازی داشته باشند، یا باید با یک ترکیب کارت با رتبه‌ی بالاتر از ترکیب کارت بازی‌شده‌ی رهبرِ دست بازی کنند و یا باید با یکی از ترکیب‌های خاص و ویژه‌ را انجام دهند. و یا از نوبت خود عبور کنند.

گفتیم بر خلاف بازی‌های تریک – تیکینگ غربی، یک دست از بازی، زمانی پایان نمی‌یابد که هر بازیکن یک نوبت بازی کند، بلکه بازی به هر تعداد دوری که لازم است در دور میز می‌چرخد، تا زمانی که همه بازیکنان به جز یک نفر پشت سر هم از نوبت خود عبور کنند.

اگر در نوبت خود از انجام بازی در یک دست صرف نظر کنید و نوبت دوباره به شما برسد، عبور از نوبتتان در دور قبل، مانع از انجام در این دست در نوبت‌های دیگرتان نمی‌شود.

پایان یک دست از بازی

این دست از بازی، زمانی به پایان می رسد که همه بازیکنان به جز یک نفر پشت سر هم از نوبت خود عبور کنند.

در این مرحله دست وسط، توسط بازیکنی که آخرین و در نتیجه بالاترین ترکیب را بازی کرده است برنده می شود. این بازیکن تمام کارت های بازی شده را جمع می کند و آنها را به صورت رو به پایین نگه می دارد.

برنده دست وسط، رهبر دست وسط بعدی می شود و ممکن است ترکیبی از هر دسته ای را بازی کند.

پایان بازی

در نهایت کارت هایی که بازیکنان در دستانشان دارند، تمام خواهد شد. بازیکنی که کارت ندارد دیگر در بازی شرکت نمی کند، اما بازی بین بازیکنان باقی مانده ادامه می یابد تا زمانی که فقط در دست یک بازیکن کارت باقی بماند.

بازیکنانی که دیگر در دست خود کارت ندارد، به سادگی نوبت بازی خود را از دست می دهند.

اگر بازیکنی که هیچ کارتی ندارد رهبر دست بعدی شود، امتیاز رهبریِ دست، به بازیکن بعدی سمت راست که دارای کارت است منتقل می شود.

زمانی که فقط در دست یک بازیکن کارت باقی مانده است، دستی که در حال انجام است، کامل‌شده محسوب می‌شود. به عبارت دیگر، آخرین بازیکن اجازه دارد که اگر قادر است، ترکیب بازی‌شده توسط بازیکن یکی مانده به آخر باقی‌مانده در بازی را شکست دهد. و کارت‌های دست بصورت نرمال با بازیکن برنده جمع می‌شود.

امتیازدهی

آن بازیکنی که بعنوان اولین بازیکن کارت‌های دستش را تمام می‌کند، در روند امتیازدهی صاحب مزایایی است و آخرین بازیکنی که کارت در دستش باقی مانده‌ است، یک مضراتی را متحمل می‌شود.

پیش از امتیازدهی، تمامی کارت‌هایی که در دست وسط باقی مانده است، توسط آخرین بازیکن جمع می‌شود. و تمامی کارت‌هایی که در دست آخرین بازیکن در پایان بازی باقی مانده است، باید به اولین بازیکن داده شود و به دست‌های وسط بازیکن اضافه شود.

سپس هر بازیکن، ارزش تمامی کارت‌هایی که از دسط‌های وسط برنده شده‌اند را محاسبه می‌کنند. برای هر شاه یا کارت شماره 10، 10 امتیاز و برای هر کارت شماره 5، 5 امتیاز. و امتیازی که محاسبه می‌شود به مجموع امتیازاتشان افزوده خواهد شد.

بازیکنی که آخر شده است، هیچ امتیازی نخواهد گرفت. در مجموع 100 امتیاز برای هر دست وجود دارد. اگر کسی به رقم هدف برای بازی رسیده باشد یا بالاتر رفته باشد (پیش از این گفتیم که معمولا رقم هدف، امتیاز کلِ 500 یا 1000 است.)، بازی به پایان می رسد و بازیکنی که بالاترین امتیاز را داشته باشد برنده می شود.

تفاوت در توزیع کارت‌های دوم و بعدی

از دور دوم بازی به بعد، قوانین توزیع کارت فرق می‌کند. بازیکنی که در دور قبل، در تمام کردن کارت‌ها آخر شده بود، دست را بُر می‌زند. بازیکنی که اول شده بود اولین کارت را برمی‌دارد و برداشتن کارت در خلاف جهت عقربه‌های ساعت در دور میز می‌چرخد. و همچنین بازیکنی که در دست قبلی اول شد، در این دور رهبر دست وسط است و اولین ترکیب را بازی می‌کند.

ترکیب‌های قابل بازی در ژنگ فن

همانطور که پیش از این گفتیم، در این بازی یک سری ترکیب قابل قبول وجود دارد که بازیکنان می‌توانند آن‌ها را در دست‌های وسط بازی کنند. در ادامه می‌خواهیم این ترکیبات را برای شما توضیح دهیم. همچنین در نظر داشته باشید یک ترکیب را فقط می توان با یک ترکیب بالاتر از همان نوع یا با ترکیبی از دسته‌ی ویژه و خاص که در پایین معرفی می‌کنیم، شکست داد.

رتبه بندی کارت‌ها از پایین به بالا عبارت است از:

3 – 4 – 5 – 6 – 7 – 8 – 9 – 10 – سرباز   – بی بی – شاه – آس- – 2  جوکر کوچک –  جوکر بزرگ.

این رتبه‌بندی کارت‌ها هم برای تعیین اینکه کدام کارت‌ها کدام کارت‌ها را شکست می‌دهند و کدام کارت‌ها در ترکیب قابل بازی توالی، به ترتیب استفاده می‌شود، می‌باشد.

تک کارت

ترکیب تک کارت همانطور که از نامش پیداست شامل یک کارت می‌شود. رتبه بندی نیز به شرح فوق می باشد.

جفت کارت

ترکیب جفت کارت، متشکل از یک جفت کارت با رتبه مساوی است. مانند دوتا کارت 6 یا دوتا بی بی. رتبه بندی آن‌ها نیز همانند کارت های تک است.

سه گانه، سه تایی یا تریپل

ترکیب تریپل یا سه تایی، همانطور که از نامش پیداست، تشکیل شده از سه کارت با رتبه مساوی می‌باشد. رتبه بندی آن‌ها نیز همانند کارت های تک است.

توالی جفت

سه یا چند جفت به ترتیب پشت سر هم، مانند 8-8-9-9-10-10-J-J. توجه داشته باشید که 2-2-3-3-4-4 یک ترکیب قانونی برای بازی نخواهد بود، زیرا 2 و 3 دو عدد پشت سر هم در این بازی نیستند (2 رتبه بالا و 3 رتبه پایین). از طرفی با توجه به رتبه بندی کارت‌ها، ترکیب K-K-A-A-2-2 قانونی و توالی جفت است.

رتبه بالاترین جفتی که در دنباله وجود دارد، رتبه‌ی دنباله را تعیین می کند. اگر بین توالی‌های جفت، رتبه‌ی بالاترین جفت‌ها با هم مساوی باشند، یک دنباله طولانی تر، یک دنباله کوتاه تر را شکست می دهد. بنابراین ترکیب 5-5-6-6-7-7 ترکیب 4-4-5-5-6-6 را شکست می‌دهد، و 4-4-5-5-6-6-7-7 ترکیب 5-5-6-6-7-7 را شکست می‌دهد.

دنباله‌ی تریپل یا دنباله‌ی سه گانه

سه یا چند تریپل به ترتیب پشت سر هم، مانند 7-7-7-8-8-8-9-9-9. رتبه‌ی بالاترین سه گانه در این دنباله، رتبه‌ی دنباله را تعیین می‌کند.

توالی چهارتایی‌ها

سه یا چند چهارتایی به ترتیب پشت سر هم. همچون قبلی‌ها، رتبه‌ی بالاترین چهارتایی در این دنباله، رتبه‌ی دنباله را تعیین می‌کند.

ترکیب فول هوس یا خانه‌ی کامل

فول هوسی که در بازی کارتی ژنگ فن وجود دارد، دقیقا یکسان با ترکیب فول هوس در بازی پوکر نیست. این ترکیب در اینجا شامل سه کارت با رتبه یکسان، به اضافه دو کارت دیگر است، اما این دو کارت لزوماً نباید جفت باشند. چهار نوع وجود دارد:

سه گانه + جفت (به عنوان مثال 5-5-5-Q-Q)

یا سه گانه + دو کارت مجاور از یک خال (مثلاً 7-7-7- آس گشنیز – 2 گشنیز )

یا سه گانه + هر کارت شماره 3 + هر تک کارت دیگر (مثلاً 5-5-5-3-10)

و یا سه گانه + دوتا کارت قابل محاسبه (کارت شماره 5 یا شماره 10 یا شاه): (مانند J-J-J-5-K)

رتبه‌بندی ترکیب فول هوس، بر اساس رتبه‌بندی سه‌گانه‌ی موجود در آن مشخص می‌شود. و اگر سه‌گانه‌های 2 ترکیب فول هوس با هم هم‌رتبه باشند (با استفاده از جوکرها به عنوان جایگزین امکان پذیر است. در پایین‌، بیشتر توضیح داده‌ایم.)، هیچ کدام دیگری را شکست نمی دهد. یعنی نوع فول هاوس و رتبه دو کارت دیگر تاثیری ندارد.

دنباله‌ی خال

پنج یا چند کارت از یک خال به ترتیب پشت سر هم (مانند سرباز پیک – بی بی پیک – شاه پیک – آس پیک – 2 پیک). رتبه‌ی دنباله‌ی خال با رتبه‌ی بالاترین کارت در دنباله تعیین می شود. اگر بین دو دنباله‌ی خال، رتبه بالاترین کارت‌ها با هم مساوی باشد، دنباله‌ی خال طولانی‌تر، دنباله‌ی خال کوتاه‌تر را شکست می‌دهد.

بنابراین (7 خشت – 8 خشت – 9 خشت – 10 خشت – سرباز خشت) از ترکیب (8 دل – 9 دل – 10 دل -سرباز دل – بی بی دل) شکست می‌خورد. همچنین (7 خشت – 8 خشت – 9 خشت – 10 خشت – سرباز خشت) به نوبه خود می تواند توسط (7 گشنیز – 8 گشنیز – 9 گشنیز – 10 گشنیز – سرباز گشنیز – بی‌بی گشنیز) شکست بخورد.

ترکیب ویژه یا خاص

سه ترکیب خاص وجود دارد. به ترتیب صعودی عبارتند از:

• کارت شماره 5، کارت شماره 10 و کارت شاه با خال‌های ترکیبی
• ورق شماره 5، شماره 10 و شاه با خال یکسان
• چهارتا 2

این دسته‌بندی تمامی ترکیب‌های دسته‌های قبلی را شکست می‌دهند.

همه چیز درباره‌ی کارت‌های جوکر

از دسته بندی جفت کارت تا دسته بندی دنباله‌ی خال، جوکرها وایلدکارت هستند. یعنی کارت‌های جوکر می‌توانند بعنوان یک جایگزین برای هر کارتی را که برای ساخت ترکیب لازم است، استفاده شوند. (یا اینکه جوکرها می‌توانند بعنوان دو کارت مشابه استفاده شوند.).  در دسته بندی تک کارت‌ها، جوکرها خودشان هستند و دو کارت با بالاترین رتبه در رتبه بندی می‌باشند. و در دسته بندی ترکیب‌های خاص، جوکرها نمی‌توانند بعنوان جایگرین استفاده شوند. زیرا در این دسته بندی، کارت‌ها باید واقعی باشند.

دقت داشته باشید که هیچ رتبه بندی بر اساس خال‌ها وجود ندارد. برای بازی کردن در دست وسط، لازم است که ترکیبی با رتبه بالاتر نسبت به قبلی بازی شود.

از این رو، بین دو ترکیب مساوی، هر کدام که زودتر در دست وسط بازی شده است، مانع از بازی شدن دیگری در دست وسط خواهد شد.

زمانی که یک جوکر بعنوان جایگزین استفاده می‌شود، آن جوکر دقیقا همان رتبه‌ای را دارد که کارتی که این جوکر جایگزینش شده است دارد. بنابراین برای مثال، ترکیب سه‌تایی 8-8-8 دقیقا هم‌رتبه‌ است با ترکیب سه‌تایی 8-جوکر-جوکر. اما نمی‌توان به این شکل برای شکست ترکیب دیگر از جوکر استفاده کرد.

قانونی که گفتیم برای ترکیب‌های فول هوس نیز کاملا صادق است. از این رو، برای مثال (9-جوکر-جوکر-3-6)، هم‌رتبه است با (9-9-9-آس-آس).

و این نکته را نیز در نظر بگیرید که ارزش امتیازی جوکرها 0 است. حتی اگر آن‌ها بعنوان جایگزین برای کارت شاه، یا 5 یا 10 استفاده شده باشند.

حرف آخر

در این مطلب بصورت کامل، قوانین بازی کارتی ژنگ فن (zheng fen) یا همان رقابت برای امتیاز (competing for points)، نحوه انجام این بازی، نحوه توزیع کارت و محاسبه امتیاز و مشخص کردن برنده را توضیح دادیم. امیدواریم آموزش این بازی ورق چینی برای شما مفید بوده باشد.