اتر چیست؟ اتریوم چیست؟ راهنمای کامل آشنایی و سرمایه گذاری در اتر

آخرین بروزرسانی: 24 اسفند 1398

اگر می خواهید بدون پیچیدگی بدانید اتریوم چیست، چه کاربردی دارد، چطور باید روی آن سرمایه گذاری کنید و سود ببرید خواندن این مطلب را حتما به شما پیشنهاد می کنیم. اگر هم حرفه ای هستید، حتما در این مطلب نکاتی وجود دارد که ممکن است جای دیگر به آن برخورد نکرده باشید.

اتریوم (به انگلیسی Ethereum) یک پلت فرم مبتنی شناخته شده مبتنی بر بلاکچین در دنیا است که بستری غیرمتمرکز (decentralized) برای پول و برنامه های کامپیوتری به شمار می رود. به عبارتی اتریوم یک بستر توزیع شده محاسبه کامپیوتری و سیستم عاملی است که با استفاده از آن شما می توانید کدی بنویسید که پول را با آن کنترل کنید و اپلیکیشن هایی بسازید که از هر جایی از دنیا قابل دسترس باشند! همچنین اتر (به انگلیسی Ether) ارز دیجیتالی است که در بستر اتریوم تولید می شود. به این جنبه از ویژگی های غیر رمزارزی اتریوم در این مطلب نمی پردازیم و سر راست می رویم سراغ موضوعات مربوط به ارز دیجیتال. قبلاً در مطلبی به تشریح بسیار کامل بیت کوین به عنوان یکی از شناخته شده ترین ارزهای دیجیتال در دنیا پرداختیم. در این مطلب نیز قصد داریم به معرفی بسیار کاملی از اتریوم که یکی دیگر از ارزهای بسیار شناخته شده در دنیاست بپردازیم.

اتریوم چیست؟

قبل از اینکه با مفهوم دقیق اتریوم آشنا شویم بهتر است کمی مفهوم اینترنت را مرور کنیم. امروزه اطلاعات شخصی ما شبیه به پسورد، اطلاعات حساب بانکی، تراکنش های بانکی و … روی کامپیوترهای دیگری غیر از کامپیوتر خود (مثل سرورها، سرویس های کلاود) ما ذخیره می شود و ما با مراجعه به اینترنت این اطلاعات را با لاگین به وب سایت های مختلف مرور می کنیم. این سرورها معمولاً در شرکت های بزرگی مثل آمازون و گوگل هستند. حتی این مقاله ای که در حال خواندن آن هستید نیز روی یک سرور در خارج از ایران قرار دارد. دلیل این موضوع سرویس های 24 ساعته و امنی است که این شرکت ها برای وب سایت ها فراهم می کنند.

اما این موضوع یکسری آسیب پذیری ها نیز با خود به همراه دارد. همانطور که می دانید، هکرها یا دولت ها ممکن است به صورت غیرقانونی یا با اجازه قانون به فایل ها و اطلاعات شما دسترسی پیدا کنند. در واقع اطلاعات متمرکز (Centralized) شما در یک نقطه امکان دسترسی و کنترل شدن آن را توسط نهادهای مجاز و غیر مجاز فراهم می کند. برخی از متخصصان معتقد هستند که اساساً اینترنت ایجاد شده بود که اطلاعات به صورت توزیع شده و غیرمتمرکز (Decentralized) ذخیره شوند تا این آسیب ها در آن کاهش پیدا کند. این مدل از نگاه کردن به ذخیره اطلاعات در واقع در سالیان اخیر به یک جنبش تبدیل شده است. به زبان ساده یکی از تکنولوژی هایی که این جنبش را پشتیبانی می کند، تکنولوژی به نام بلاکچین است.

اتریوم یکی از جدیدترین تکنولوژی های توسعه یافته است که به این جنبش پیوسته است! در حالیکه با ظهور بیت کوین با شرکت های حوزه بانک و پول مثل Paypal رقابت می کند، اتریوم هدف جایگزینی اشخاص ثالث را با استفاده از بلاکچین دارد. منظور از اشخاص ثالث، نهادهایی است که اطلاعات شخصی و مالی و … ما را نگهداری می کنند و به آن دسترسی دارند.

کامپیوتر جهانی

به زبان کوتاه اتریوم قرار است «کامپیوتر جهانی» شود! کامپیوتری که قصد دارد مدل فعلی ذخیره اطلاعات را غیرمتمرکز کند. مدل فعلی بیشتر به صورت Client-Server است.

با ترویج اتریوم، سرورها و کلاودها با هزاران کامپیوتر و دستگاه داوطلب که اصطاحاً به آن ها Node یا گره در شبکه گفته می شود جایگزین می شوند که ممکن است در هر جای دنیا باشند. به همین خاطر مفهومی تحت عنوان کامپیوتر جهانی شکل می گیرد. به این ترتیب اطلاعات شما به جای اینکه وابسته به سرورها و داده های یک شرکت یا نهاد خاص باشد، به صورت توزیع شده در همه ی نودها یا گره های شبکه ی شما قابل دسترس خواهند بود.

برای مثال اگر وارد پلی استور گوگل یا اپ استور اپل شوید، اپلیکیشن های زیادی را می بینید که برای ذخیره اطلاعات شما مثل شماره کارت و … وابسته به شرکت ها و سرویس دهنده های شخص ثالث هستند.

برای بررسی مدل کار اتریومی، فرض کنید که یک صفحه یادداشت دارید که با مدل اتریومی ذخیره شده است. در این صورت کنترل این فایل یادداشت به مالک آن داده می شود. ایده در واقع این است که هیچ شخص دیگری جز مالک آن، کنترلی روی یادداشت های شما نداشته باشد و مانع انتشار آن شود.

در واقع اتریوم در حالیکه مثل گذشته کنترل اطلاعات را صرفاً به مالک آن ارائه می کند، به صورت همزمان امکان دسترسی سریع و آنلاین به آن را هم فراهم می کند. هر بار که شما در فایل خود تغییری ایجاد کنید، همه گره ها در شبکه این تغییرات را ذخیره می کنند.

این را هم باید متذکر شویم که اگر چه این تئوری ها طرح شده و تا حدی هم توسعه یافته اند، اما همچنان برخی با شک و تردید به این مساله نگاه می کنند که چه اپلیکیشن هایی ممکن است از این تکنولوژی ها استفاده کاربردی کنند و آیا اتریوم مثل مدل های رایج امروزی، راحت و قابل استفاده هستند یا خیر.

اتر به زبان ساده

اتر یک ارز دیجیتال یا یک رمزارز است که شبیه به بیت کوین برای مبادلات پولی بین افراد مورد استفاده قرار می گیرد. امروز که این مقاله را می نویسیم قیمت هر اتر 120 دلار است، با این تفاسیر هر بیت کوین تقریباً 113 برابر اتریوم ارزش دارد.

شبیه به دلار که هر 100 سنت یک دلار را تشکیل می دهند، اتر نیز از واحدهای کوچکتری تشکیل شده است. هر یک میلیون سابو (Szabo) برابر با یک اتر است.

تاریخچه اتریوم

در نوامبر سال 2013 فردی به نام ویتالینک بوترین (Vitalik Buterin) طی انتشار یک راهنمای متنی یا برگه سفید (whitepaper) اتریوم را معرفی و منتشر کرد. بوترین یک برنامه نویس و هم بنیانگذار مجله بیت کوین (Bitcoin Magazine) بود. هدف او از انتشار اتریوم، ساختن برنامه های غیر متمرکز بود. او معتقد بود که برای توسعه برنامه های کامپیوتری، بیت کوین نیازمند یک زبان اسکریپت نویسی بود که نمیشد کاری برایش کرد! لذا او پیشنهاد توسعه پلت فرم جدیدی با زبان اسکریپت نویسی عمومی تری کرد.

در کنفرانس بیت کوین آمریکای شمالی در میامی در ژانویه 2014 اتریوم رسماً معرفی شد. در طول همین کنفرانس چند نفر (گوین مود، چارلز هاسکینسون، آنتونی دی لوریو و میهای آلیسی) خانه ای را در میامی اجاره کردند و برای توسعه پروژه اتریوم تیم تشکیل دادند. دی لوریو یکی از دوستانش به نام جوزف لوبین را نیز دعوت کرد که مورگن پیک (گزارشگر) را با خود برای شهادت این فرآیند به همراه آورد. 6 ماه بعد این نفرات یکبار دیگر در سوییس دور هم جمع شدند که بوترین در آن جلسه اعلام کرد که پروژه اتریوم به صورت غیرانتفاعی پیش خواهد رفت. بعد از این اعلام هاسکینسون پروژه را در آن زمان ترک کرد.

بعد از این هسته شکل گرفته عده زیاد دیگری برای همراهی با اتریوم به عنوان هم بنیانگذار به پروژه اضافه شدند و بنیاد اتریوم (Stiftung Ethereum) نیز در همین دوره شکل گرفت تا جولای یا آگوست سال 2014 که توسعه اتریوم توسط یک پلت فرم فروش گروهی تامین مالی شد. شرکت کنندگان در این تامین مالی توکن اتریوم (اتر) را خریداری کردند و مبلغ را با بیت کوین پرداخت کردند.

آیا اتریوم شبیه به بیت کوین است؟ اتریوم با بیت کوین چه شباهت یا تفاوت هایی دارد؟

بیت کوین و اتریوم شباهت هایی با هم دارند:

1. هر دو ارز دیجیتال هستند.
2. هر دو یک شبکه توزیع شده بلاکچینی هستند.
3. هر دو قابل استخراج هستند و از پروتکل اثبات انجام کار (PoW) استفاده می کنند.

اما تفاوت های مهمی نیز بین اتریوم و بیت کوین وجود دارد:

1. در حالیکه بیت کوین به صورت تک منظوره و برای مبادلات پول همتا به همتا (P2P) یا فرد به فرد در بستر تکنولوژی بلاکچین توسعه داده شده است، اتریوم کارکرد عمومی تری دارد و کارکردهای مختلف تکنولوژی های بلاکچین را از پول گرفت تا اپلیکیشن های مختلف مورد استفاده قرار می دهد. ارز دیجیتال اتریوم اتر نام دارد که کارکردی مشابه با بیت کوین دارد.
2. بیت کوین 6 سال قبل تر از اتریوم ایجاد شد و این باعث شده است تا امروز، همچنان بیشترین حجم مربوط به مبادلات رمز ارزها مربوط به بیت کوین باشد.
3. خالق بیت کوین همچنان ناشناخته و در هاله ای ابهام است. تنها یک اسم مستعار (ساتوشی ناکاموتو) از وی در دنیا وجود دارد در حالیکه خالق اتریوم فرد مشخصی به نام ویتالیک بوترین است که هویت او برای همگان شناخته شده است.
4. تعداد سکه های قابل استخراج بیتکوین فقط 21 میلیون واحد در نظر گرفته شده است ولی در اتریوم چنین محدودیتی وجود ندارد.
5. زمان تکمیل شدن یک بلوک که ارتباط مستقیم با زمان تایید تراکنش دارد، در بیت کوین حدود 10 دقیقه و در اتریوم 14 ثانیه است!
6. بلوک های پاداش بیت کوین تقریبا هر 4 سال یکبار نصف می شود و این اتفاق در اتریوم هر سال انجام می شود. به این فرآیند هاوینگ بیت کوین و هاوینگ اتریوم می گویند.
7. الگوریتم رمزنگاری اتریوم Ethash و الگوریتم رمزنگاری بیت کوین SHA-256 است.
8. استخراج بیت کوین صرفاً با دستگاه های ASIC امکان پذیر است در حالیکه اتریوم با استفاده از الگوریتم هش خود (Ethash) اجازه استفاده از کارت های گرافیک سیستم را نیز به جای پردازنده های ASIC ارائه می کند.
9. در اتریوم کارمزدها متناسب با پیچیدگی محاسباتی، پهنای باند استفاده شده و فضای ذخیره سازی محاسبه می‌شوند. اما کارمزد تراکنش‌های بیت کوین بر اساس اندازه و زمان محاسبه می‌شوند.
10. هواداران اتریوم باور دارند که مصرف انرژی (برق) اتریوم پایین تر از بیت کوین است و اگر چه در حال حاضر بیت کوین ارز پذیرفته تری در سطح دنیاست، اما در آینده به دلیل مزیت های اتریوم این رویه تغییر خواهد کرد.

مرور اتفاقات زمانی مهم اتریوم

نوامبر 2013: راهنمای اتریوم توسط ویتالیک بوترین منتشر شد.

ژانویه 2014: توسعه پلت فرم اتریوم به صورت عمومی اعلام شد. تیم اولیه توسعه پلت فرم اتریوم متشکل از ویتالیک بوترین، میهای آلیسی، آنتونی دی لوریو و چارلز هاسکینسون شکل گرفت.

آگوست 2014: توسعه اولیه اتریوم به پایان رسید و آنها 18.4 میلیون دلار سرمایه برای توسعه جذب کردند.

می 2015: «المپیک» به عنوان شبکه تستی اتریوم منتشر شد.

30 جولای 2015: اولین مرحله از توسعه اتریوم (Frontier) منتشر شد.

14 مارچ 2016: «هوم استد»، اولین اتریوم پایدار منتشر شد.

ژوئن 2016: هک DAO اتفاق افتاد که طی آن 50 میلیون دلار اتر که تقریبا 15 درصد از کل اتر موجود در بازار در آن موقع بود به سرقت رفت.

25 اکتبر 2016: اتریوم کلاسیک راهش را از پروتکل اورجینال اتریوم جدا می کند.

قیمت اتریوم

اتریوم در 13 ژانویه سال 2018 به بالاترین میزان ارزش خود در تاریخش رسید. قیمت این ارز دیجیتال در این روز به 1432 دلار رسید. البته پس از این رویداد تاریخی قیمت اتریوم تا 83 دلار در ماه بعد کاهش یافت.