لایت کوین (Litecoin) چیست؟

لایت کوین چیست؟ چه زمانی دنیا با لایت کوین آشنا شد و فلسفه ایجاد لایت کوین چه بود؟ چه تفاوت هایی میان بیت کوین و لایت کوین وجود دارد؟ با گذشت زمان و درگیر شدن عده بیشتری از مردم با ارزهای دیجیتال یا رمزارزها، عده بیشتری به دنبال سرمایه گذاری یا فرصت های سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال غیر از بیت کوین و اتریوم می گردند. لایت کوین یکی از این فرصت های پیش رو است. قیمت لایت کوین از ابتدای سال 2017 تاکنون نزدیک به 7291% درصد رشد داشته است! در حالیکه این عدد برای بیت کوین 1731% درصد بوده است. این حجم از رشد در نمودار ذیل قابل مشاهده است. امروز (6 فروردین 1399) قیمت بیت کوین 6660 دلار آمریکا و قیمت لایت کوین 39 دلار آمریکا است.

این نمودار را شاید در مورد کمتر ارزی در سالیان اخیر بتوانید پیدا کنید! در این مطلب قصد داریم تا اطلاعات بیشتری را در رابطه با این ارز دیجیتال در اختیار شما قرار دهیم.

لایت کوین از کجا آمد؟

در حالیکه هویت ابداع کننده بیت کوین ساتوشی ناکاموتو در هاله ای از ابهام است، لایت کوین توسط فردی به نام «چارلی لی» ایجاد شده است. او که در شبکه های اجتماعی بسیار فعال است، کارمند سابق گوگل است که ماموریت خود را ایجاد نسخه ای سبک تر از بیت کوین تعریف کرد.

در یک تمثیل، اگر بیت کوین را طلا در نظر بگیریم و سرمایه گذاری برای بلند مدت بدانیم، لایت کوین را باید نقره بخوانیم و ابزاری برای تراکنش های ارزان تر و دم دستی تر که در زندگی روزمره مورد استفاده قرار می گیرد. در 7 اکتبر سال 2011 لایت کوین از طریق یک کلاینت در وب سایت گیت هاب (GitHub) منتشر شد. شبکه لایت کوین نیز شش روز بعد در 13 اکتبر 2011 فعال شد. لایت کوین در واقع یک شاخه (Hardfork) از کلاینت هسته بیت کوین است.

لایت کوین یا بیت کوین؟

برای اینکه لایت کوین را بهتر بشناسیم، شناخت بیت کوین نیز اهمیت دارد (این مطلب را بخوانید). بنا به اعلام خالق لایت کوین، این رمزارز یک شبه ارز عاریه گرفته شده از مکانیسم بیت کوین است. اما در ادامه نیز به توضیح تفاوت های میان بیت کوین و لایت کوین خواهیم پرداخت.

استخراج لایت کوین

یکی از تفاوت های مهم لایت کوین و بیت کوین، تفاوت فنی این دو در مدل استخراج شدنشان است. هر دو از مکانیسم اثبات کار(PoW) استفاده می کنند. این مکانیستم نسبتاً ساده ای برای درک کردن است.

ماینرها یا استخراج کنندگان ارز باید مسائل ریاضی پیچیده ای را حدس بزنند و حل کنند. این مسائل برای حل شدن توسط کامپیوترهای قدرتمند نیز پیچیده هستند. اگر اینطور نبود ممکن بود کل ارزهای موجود توسط یک سیستم استخراج شود! در عین حال که حل کردن مساله ریاضی پیچیده است، اینکه مساله درست حل شده است یا خیر ساده است! در واقع مکانیستم اثبات کار (PoW) همین است!

حال لایت کوین و بیت کوین در رابطه با این مساله کمی متفاوت عمل می کنند. بیت کوین برای رمزنگاری از الگوریتم SHA-256 استفاده می کند. بسیاری عقیده دارند که دیری نخواهد پایید که استخراج کنندگان بیت کوین با مشارکت یکدیگر و شکل دادن توان پردازشی بسیار بالا (پردازش موازی)، توان استخراج ارز خود را به صورت نمایی افزایش خواهند داد. این همان کاری است که استخرهای استخراج (Mining Pools) بیت کوین نیز انجام می دهند.

با پردازش موازی، حل مساله بین سیستم ها و پردازنده های متعددی در جای جای دنیا تقسیم خواهد شد و به این ترتیب زمان حل مساله به شدت پایین خواهد آمد. حل مسائل الگوریتم رمزنگاری SHA-256 نیازمند توان پردازشی بسیار بالایی است که منجر شد تا مدارهای مجتمع با کاربرد خاص (ASIC) ایجاد شود که اختصاصاً برای استخراج بیت کوین مورد استفاده قرار می گیرد.

استخراج بیت کوین آنطور که در ابتدا توسط ساتوشی ناکاموتو پیش بینی شده بود، قرار بود فرآیند دموکراتیک و آسان برای همه باشد. طوری که هر فرد بتواند پشت لپ تاپ خود بنشیند و به فرآیند استخراج بیت کوین کمک کند. اما در ادامه با ایجاد حجم بسیار زیادی از دستگاه های ASIC که خاص استخراج بیت کوین ایجاد شده بودند، دیگر شانسی برای مردم عادی و دستگاه های کامپیوتر عادی برای استخراج نمانده بود.

استخراج رمزارز فرآیند بسیار اتلاف کننده ای است. اتلاف انرژی شکل گرفته در فرآیند استخراج ارز، به شدت بالاست. در تصویر زیر میزان انرژی مصرف شده برای استخراج بیت کوین را می بینید:

همانطور که می دانید در یک بلاکچین، اگر 51 درصد ظرفیت بلاکچین در اختیار یک گروه یا مجموعه باشد، این مجموعه می تواند کنترل کل بلاکچین را در اختیار بگیرد. این یکی از مسائلی است که بیت کوین با خود به همراه دارد و به همین دلیل لایت کوین از الگوریتم Scrypt استفاده می کند.

الگوریتم Scrypt چیست؟

الگوریتم scrypt که در ابتدا در واقع «s-crypt» بود دقیقاً شبیه به script تلفظ می شود. در حالی که این الگوریتم در واقع از الگوریتم SHA-256 برگرفته شده است، محاسبات آن بسیار نیازمند تواتر و ترتیب بیشتری در قیاس با SHA-256 است. به همین دلیل امکان محاسبات موازی را از بین می برد.

یک مثال می زنیم تا این مساله روشن تر شود. فرض کنید که برای حل یک مساله ریاضی باید دو فرآیند A و B انجام شود. به زبان ساده، در استخراج بیت کوین برای ASICها ممکن است که A و B را همزمان حل کنند و سپس به صورت موازی تجمیع کنند. اما در لایت کوین شما الزام دارید که ابتدا A را حل کنید تا بتوانید وارد فرآیند حل کردن B شوید. اگر بخواهید هر دو را با هم حل کنید، حافظه مورد نیازتان به قدری خواهد بود که صرفه اقتصادی برای شما نخواهد داشت.

از همین رو Scrypt یک الگوریتم «سخت برای حافظه» به حساب می آید که تنها عامل محدود کننده آن توان پردازشی نیست بلکه حافظه هم در آن دخیل است. البته ممکن است بگویید ممکن است حالا دستگاه هایی ساخته شود که فقط حافظه قوی تری داشته باشد! اما باید بگوییم دو مساله باعث کم شدن اثر این دستگاه ها می شود:

1. در اینصورت مردم عادی هم می توانند حافظه به سیستم هایشان اضافه کنند، در حالیکه در بیت کوین باید سراغ خرید دستگاه های خاص منظوره ASIC بروند.
2. تولید حافظه به شدت گران قیمت تر از تولید چیپ های حل مساله SHA-256 است و واقعاً برای کسی نمی صرفد که این کار رو به این شکل انجام دهد.

الگوریتم Scrypt تعمداً به شکلی ایجاد شده است که استخراج را برای همگان ممکن و تا حد ممکن دموکراتیک کند! البته اخیراً شرکت هایی مثل Zeus و Flower تکنولوژی هایی برای تولید ASIC الگوریتم Scrypt ایجاد کرده اند! این در واقع به معنای به باد رفتن رویای دموکرات بودن در فرایند استخراج است!

زمان تراکنش لایت کوین

سرعت متوسط استخراج بلوک لایت کوین 2.5 دقیقه است. در حالیکه این عدد در مورد بیت کوین حدود 10 دقیقه است. تصویر زیر زمان استخراح بلوک لایت کوین را نمایش می دهد:

به دلیل ترافیک شبکه و زمان کند استخراح بلوک ممکن است زمان انتظار برای یک تراکنش تا 29 دقیقه نیز به طول بیانجامد.

زمان کوتاه استخراج بلوک در لایت کوین کمک می کند تا افراد بتوانند در 5 دقیقه قریب به دو تراکنش را انجام دهند. در حالیکه این زمان برای یک تراکنش در بیت کوین بیش از 10 دقیقه است.

مزیت دیگر ایجاد بلوک در زمان کوتاهتر، این است که ماینرهای بیشتر فرصت استخراج بلوک را خواهند داشت. این بدان معناست که پاداش لایت کوین باید توزیع عادلانه تری بین ماینرها داشته باشد و غیرمتمرکزتر باشد.

البته باید متذکر شد که استخراج سریعتر بلوک ها، معایبی هم به همراه دارد. برای مثال زمان کوتاه استخراج باعث ایجاد شدن بلوک های یتیم (Orphaned Blocks) بیشتری می شود.