رشته پرش در دو و میدانی و قوانین آن

دو و میدانی بزرگترین ورزش تک نفره در بازی‌های المپیک است. این مسابقات در دو بخش دو و پرش انجام می‌شوند. در رشته پرش، هدف پرش یا پرتاب بالاتر یا بیشتر از رقبای دیگر است.

بررسی اجمالی

مسابقات دو و پرش در المپیک توکیو در یک ورزشگاه برگزار می‌شوند. در داخل و اطراف پیست‌های دو برای مسابقات رشته پرش یک سری نقاطی برای پرش با تیر، پرتاب دیسک، پرش سه گام، دایره‌های پرتاب چکش و پرتاب نیزه وجود دارد.

برخلاف مسابقات دو، ورزشکاران همزمان بایکدیگر رقابت نمی‌کنند. به هر ورزشکار یک رتبه داده می‌شود. رده بندی باتوجه به ارتفاع یا مسافتی که بازیکن بدست آورده تعیین می‌شود. مسابقات رشته پرش با یک مرحله مقدماتی آغاز می‌شود و بهترین ورزشکاران به فینال راه می‌یابند.

برنامه مسابقات پرتاب نیزه مردان از لندن 1908 تغییر نکرده است. برنامه زنان در حال حاضر با مردان یکسان است. پرش سه گام در آتلانتا 1996 و پرش با تیر و چکش در سیدنی 2000 اضافه شد.

برنامه مسابقات پرش

پرش ارتفاع (مردان/ زنان)

پرش با نیزه (مردان/ زنان)

پرش طول (مردان/زنان)

پرش سه گام (مردان/زنان)

پرتاب (مردان/ زنان)

پرتاب دیسک (مردان/ زنان)

پرتاب چکش (مردان/ زنان)

پرتاب نیزه (مردان/ زنان)

ماهیت ورزش

در رشته پرش ارتفاع، ورزشکاران باید از روی یک میله افقی بدون استفاده از وسایل کمکی بپرند. این میله در مسابقات مردان 2.4 متر و در مسابقات زنان 2 متر است. سبک‌های مختلف پرش در گذشته مورد استفاده قرار می‌گرفت. اما اکثر بازیکنان از Fosbury Flop استفاده می‌کنند. این تکنیک برای اولین بار توسط دیک فازبری (Dick Fosbury) بازیکن ایالات متحده انجام شد. او با انجام این تکنیک توانست مدال طلا مکزیک 1968 را کسب کند. ورزشکاران پس از سه پرش متوالی اشتباه از مسابقات حذف می‌شوند.

معرفی تیرهای الیاف شیشه‌ای (فایبرگلاس) در توکیو 1964 منجر به پیشرفت چشمگیر در عملکرد پرش با نیزه نسبت به گذشته که از نیزهای چوبی استفاده می‌کردند شد. در حاضر بازیکنان از نیزه‌های فایبرگلاس تقویت شده که با الیاف شیشه یا فیبر کربن ساخته شده‌اند استفاده می‌کنند. در این مسابقات نیز سه پرس اشتباه متوالی منجر به حذف می‌شود.

ورزشکاران رشته پرش طول و پرش‌های سه گام هر دو با دقت از روی تخت به سمت بالا می‌پرند تا طول پرش‌های خود را بدون ایجاد خطا به حداکثر برسانند. سرعت در حین شروع و حرکت کنترل شده در هوا کلید موفقیت در هر دوی این مسابقات است.

مسابقات پرتاب وزنه

در پرتاب وزنه، ورزشکاران باید یک کره فلزی با وزن 7.26 کیلوگرم (مردان) یا 4 کیلوگرم (زنان) را به دورترین نقطه ممکن با دست پرتاب کنند. مسافت بیش از 20 متر در بین پرتابگران مرد بسیار رایج است. والری آدامز از نیوزلند در پکن 2008 و لندن 2012 طلا گرفت. اما در ریو 2016 میشل کارتر از ایالات متحده مدال طلا و آدامز مدال نقره را گرفت. مدال طلا توکیو 2020 را ل. گونگ از چین دریافت کرد

در پرتاب دیسک ورزشکاران باید در یک دایره با قطر 2.5 متر بچرخند و از انرژی چرخشی حاصله از این حرکت برای پرتاب دیسک با وزن 2 کیلوگرم (مردان) یا 1 کیلوگرم (زنان) استفاده کنند. دایره‌ای که در پرتاب چکش استفاده می‌شود کمی کوچکتر است و ورزشکاران یک توپ فلزی را به یک سیم متصل شده است را با یک دست می‌اندازند. وزن کل چکش برابر با توپ مورد استفاده در پرتاب وزنه است. اما مسافت پرتاب در این مسابقات به 80 متر می‌رسد. مدال طلا پرتاب دیسک را ورزشکاری از آمریکا دریافت کرد.

پرتاب نیزه تنها رویداد پرتاب است که قبل از آن بازیکنان باید دویدن کوتاه داشته باشند. یکی از دیدنی‌ترین مسابقات برنامه دو و میدانی پرتاب با نیزه است. فنلاند یکی از کشورهای پیشرو در این رشته است. این کشور در مجموع 22 مدال پرتاب نیزه مردان المپیک را کسب کرد. که این سه برابر بیشتر از هر کشور دیگری است. مدال پرتاب با نیز را نیز شی لیو از چین دریافت کرد. در این دوره دانمارک موفق به کسب مدال نشد.

برترین کشورها در زمینه پرش

ایالات متحده به طور سنتی بر مسابقات رشته پرش تسلط دارد. این کشور مجموعه‌ای از بازیکنان برتر جهان مانند کارل لوئیس را دارد که چهار مدال طلا پیاپی از لس آنجلس 1984 تا آتلانتا 1996 کسب کرد. اما در این دوره از المپیک فقط کیتی ناژوت مدال طلا در این رشته دریافت کرد.

جف هندرسون از ایالات متحده در مسابقات پرش طول مردان ریو 2016 تنها با یک جهش 8.38 متر با بالا پرید. کاترین ایبارگوئن در پرش سه گام زنان ریو 2016 برنده شد و اولین مدال طلای المپیک کلمبیا را دو و میدانی کسب کرد. در این دوره مدال طلا پرش طول را میهامبو از آلمان دریافت و مدال پرش سه گام را نیز بازیکنی از ونزوئلا دریافت نمود.

تیاگو براز دا سیلوا از برزیل دارنده مدال طلای ریو 2016 با رکوردار جهان آرماند دوپلانتیس از سوئد، سام کندریکس قهرمان جهان 2017 و 2019 از ایالات متحده و همچنین رنود لاوینی قهرمان المپیک 2012 و رکوردار سابق جهان رقابت کند.

معتز عیسی برشم از قطر در المپیک توکیو 2020 توانست مدال طلا را در پرش ارتفاع مردان بدست آورد. او مدال نقره و برنزه را در بازی‌های المپیک قبلی بدست آورد.

مسابقات پرتاب

در مسابقات پرتاب در بخش مردان رقابت بسیار شدید است. در مسابقات قهرمانی جهانی در دوحه در سال 2019، یکی از هیجان‌انگیزترین رویدادهای میدانی برگزار شد که فاصله پرتاب مدال‌آوران طلا، نقره و برنز با یکدیگر یک سانتی متر بود. جو کواکس از ایالات متحده طولانی‌ترین پرتاب تاریخ را در این مسابقات داشت. او مدال طلا را کسب کرد.

در مسابقات زنان قهرمان المپیک پکن 2008 و لندن 2012 و قهرمان چهار دوره جهان والری آدامز برگشت. او پس از تولد دومین فرزندش دوباره در این رقابت‌ها شرکت می‌کند.

در پرتاب با نیزه زنان احتمالا باربورا اشپوتاکووا از جمهوری چک، دارنده رکورد جهانی و دو مدال طلای المپیک و سه قهرمانی جهان حضور دارد.

لهستان در سال‌های اخیر بر مسابقات پرتاب چکش مسلط شد. پاوه فایدک قهرمان چهار دوره جهان امیدوار در توکیو 2020 موفق شود. زیرا در دوره‌های قبلی مدال‌ها را از دست داده است. در بخش زنان، آنیتا وودارچیک، رکورددار جهان و اولین زن در تاریخ که بیش از 80 متر نیزه خود را پرتاب کرد. او در ریو 2016 و لندن 2012، برنده طلا شد.  در این المپیک توکیو مدال طلا و برنز پرتاب چکش را دو بازیکن از لهستان دریافت کردند.

در مسابقات پرتاب دیسک مردان سخت است بین دنیل استاهل از سوئد و فدریک داکرس از جامائیکا یکی را انتخاب کرد. این زوج به ترتیب نفر اول و دوم در مسابقات دو و میدانی قهرمانی جهان در دو حه 2019 شدند. ساندرا پرکویچ، کرواسی برای کسب سومین مدال طلای المپیک خود در توکیو به میدان می‌رود. البته او باید از تیم فوق العاده کوبا که یائمی پرز قهرمان فعلی جهان و دنیا کابالیرو که در دو حه مقام دوم را بدست آورد عبور کند.

نکات برجسته

در پرتاب با نیزه، ممکن است از ورزشکار خطا گرفته شود حتی اگر نیز در ناحیه مشخص شده فرود بیایید، چرا؟

زیرا نوک نیزه ابتدا فرود نیامد. اگر قسمت دیگری از نیزه قبل از نوک آن فرود آید، امتیاز به بازیکن داده نمی‌شود.