روانشناسی شرط بندی، معرفی سوگیری دسترس پذیری (Availability Bias)

می دانید تفاوت موفق ترین شرط بندان فوتبال با بقیه در چیست؟ شاید فکر کنید به خاطر دانش فوتبالی بالا یا مهارت فوق العاده شان در پیش بینی نتایج است. شاید به نظرتان به خاطر خوب بودن کارشان با اعداد یا انتخاب مستمر بهترین استراتژی ها است. سلسله مطالب روانشناسی شرط بندی را از دست ندهید.

سوگیری دسترس پذیری (Availability Bias)

با سوگیری شناختی دیگری روبرو هستیم که در خیلی از تصمیمات روزمره خود را نشان می دهد. در این سوگیری، ترجیح می دهیم به رخدادها یا مواردی که اخیرا پیش آمده یا بیشتر در یادمان مانده یا تاثیر بیشتری رویمان داشته، اهمیت بیشتری بدهیم. فارغ از اینکه این موارد این قدر اهمیت داشته باشند یا نه، این کار را انجام می دهیم.

به بیان دیگر، ذهن مان احتمالات در دسترس تر را ترجیح می دهد. این که بعضی ها به طور ذاتی از پرواز می ترسند، ولی مشکلی با استفاده روزانه از ماشین ندارند، با این سوگیری قابل توضیح است. سقوط های هوایی، تیتر اخبار و روزنامه ها را به خود اختصاص می دهد، ولی تصادفات جاده ای با وجود فراگیرتر بودن، این تریبون ها را ندارند. در نتیجه خودمان را گول می زنیم که سقوط هواپیما احتمال بیشتری نسبت به تصادف با ماشین دارد؛ در حالی که عکس این صحیح است.

مجله بخت و اقبال

مثال دیگری از سوگیری دسترس پذیری، چیزی است که همه مان با آن درگیر بوده ایم. آیا پیش آمده چیزی که باعث مریضی تان شده را نخورید در حالی که قبل از آن صدها بار آن را بدون مشکل، نوش جان کرده باشید؟ آن یک باری که آن غذا منجر به مریضی تان شده، تاثیر بیشتری رویتان گذاشته و در نتیجه اجازه می دهید روی تصمیم گیری های آینده تان در مورد آن غذا هم تاثیر بگذارد. ذهن مان این طور کار می کند حتی اگر از حیث منطقی هم معنایی نداشته باشد.

این سوگیری چطور روی شرط بندی تاثیر می گذارد؟

سوگیری دسترس پذیری می تواند به انواع شکل ها روی شرط بندی هایتان تاثیر بگذارد. برای همین است که خیلی از آدم ها روی تیم هایی می بندند که چند بازی آخرشان را برده اند. این نتایج اخیرا به دست آمده اند و در نتیجه بیشترین تاثیر را هم می گذارند. برای همین سوگیری هم هست که آدم ها ضریب Over را موقع شرط بندی مجموع دوست دارند، چون بازی های پرگل بیشتر از بازی های کم گل در یادشان مانده است و در نتیجه فکر می کنند احتمال رخداد آنها بالا است. این تئوری الزاما درست نیست و سایت های شرط بندی هم با تکیه بر همین سوگیری همه گیر، آن را در ضریب هایشان قرار می دهند.   

یکی دیگر از تاثیرات این سوگیری زمانی است که مردم از آن برای شرط بندی در فوتبال بهره می برند. آنها بدون در نظر گرفتن سایز نمونه، ترندهای اخیر را ملاک قرار می دهند.

بیایید یک مثال بزنیم. فرض کنیم تیمی مثل آتالانتا طی سال های اخیر، 3 بار پشت سرهم قهرمان ایتالیا شده است. در غیاب دیگر داده ها، این اطلاعات چندان به دردمان نمی خورد. می تواند یک ترند باشد، ولی ترندی نیست که اهمیت بالایی نشان دهد. فارغ از این، قهرمانی یک تیم نه چندان قدرتمند در سری آ می تواند رخدادی به یادماندنی باشد مخصوصا وقتی 3 سال پشت سرهم رخ می دهد. سال آتی برگزاری سری آ می توانید اطمینان داشته باشید خیلی ها روی آتالانتا می بندند و فکر می کنند تصمیم درست همین است در حالی که شاید این تیم حتی تا 50 سال بعد هم به قهرمانی نرسد.

راه حل فائق آمدن برای سوگیری دسترس پذیری در نگاه بلندمدت و استفاده از سایز نمونه مناسب است.

اگر داده هایمان برای تحلیل مسائل به اندازه کافی باشد، می توانیم به خوبی از پس سوگیری دسترس پذیری بربیاییم. موقع مدنظر قرار دادن ترندها، باید حواسمان باشد آنها را در بلندمدت مدنظر قرار دهیم. موقع بررسی عملکرد اخیر هم باید دقت کنیم تمام فاکتورهای موثر در موضوع را کنترل کرده باشیم. باید مطمئن شویم پیش فرض هایمان موقع شرط بندی نقشی نداشته باشند.

دسترسی به تمام سوگیری های شناختی در شرط بندی فوتبال:
روانشناسی جامع شرط بندی در فوتبال و معرفی سوگیری های شناختی مرتبط