آیا می دانید چرا شرط بندی روی تیم مورد علاقه‌تان فکر بدی است؟ به همان دلیل است که بخت آزمایی ها این قدر رایج هستند و مردم فکر می کنند احتمالات کوچک محتمل هستند که البته این طور نیست. این ها نتیجه درک نادرستی است که به عنوان اثرات احتمال و اطمینان شناخته می شوند. با هم در این مقاله خطرات وزن دهی به احتمالات بر اساس درک اولیه را بررسی می کنیم.
بسیاری از شرط بندان، ارزش اولیه هر شرط را براساس ارزش مورد انتظار ارزیابی نمی کنند بلکه اینکه حس می کنند سود بالقوه چقدر می تواند باشد را در نظر می گیرند. مثلا دو مورد افزایش پایین در شانستان برای بردن یک میلیون دلار را در نظر بگیرید. با اینکه همه موارد افزایشی 5 درصدی را نشان می دهند، هر کدام واکنش احساسی متفاوت تری به دنبال دارد:
الف) از 0 درصد به 5 درصد
ب) از 5 درصد به 10 درصد
پ) از 60 درصد به 65 درصد
ث) از 95 درصد به 100 درصد
گزینه اول از شانس صفر برای بردن یک میلیون دلار به مقدار ناچیزی تغییر می کند و اینکه مقدار ناچیزی است، اینکه از هیچ چیز به احتمال به دست آوردن چیزی برسید، واکنش احساسی مثبتی خواهد داشت. این احساس به عنوان اثر احتمال (The Possibility Effect) شناخته می شود. همین پدیده است که سبب می شود شرط بندان به احتمالات اندک وزن بیشتری بدهند و همین اثر است که سبب شرکت در بخت آزمایی می شود، چون با ورودی کم، احتمال برد مبلغی بسیار قابل توجه وجود دارد.
گزینه دوم و سوم اثرات دراماتیک کمتری از خود به جای می گذارند. در گزینه دوم با وجود دو برابر شدن شانستان، همچنان با عدد ناچیزی روبرو هستید که تاثیر روانی مشابهی از خود نشان نمی دهد. در گزینه چهارم، نتیجه به گزینه مطمئن 100 درصدی تغییر می کند که چیزی دقیقا مخالف اثر احتمال است. از آن به عنوان اثر اطمینان یاد می شود به این معنا که در غیاب محاسبه های ارزش مورد انتظار، نتایج نزدیک به 100 درصد با وجود احتمال بالایشان، وزن کمتری داده می شوند.
با وجود فایده های وزن دهی به احتمالات مختلف، شرط بندان همچنان تمایل دارند تیم الف را در مقایسه با تیم ب انتخاب می کنند، چون به نظرشان برد تیم الف محتمل تر است که ربطی هم به محاسبات آماری ندارد. همچنین مطالعات نشان داده هر جا حضور مشهودی از احساسات وجود داشته باشد، استفاده منطقی و صحیح از آمار هم کم می شود.
اگر به مثالمان در مورد بخت آزمایی برگردیم، چه کسی است که این سوال را از خود نپرسیده باشد: «اگر برنده بخت آزمایی شوم چه می کنم؟». این نمونه بارز رویاپردازی صرف در مورد نتیجه ای غیرممکن است. پدیده ای که باعث می شود پیوسته به بردن جک پات فکر کنید. از این رو، شرط بندی روی تیم مورد علاقه یا بازیکن محبوبتان، اشتباه است، چون باعث رویاپردازی صرف و گل کردن توپ ها در ذهنتان می شود یا به بیان آکادمیک تر، وزن بیشتری به احتمال مدنظر می دهید.
وقتی شرط مورد نظر به صورت شفاف ارائه شود، تخمین ارزش مورد انتظار آسان تر است و در نتیجه وزن دهی هم نزدیک یا برابر احتمال خواهد بود. ارائه مختلف عبارات شرط بندی ولی می تواند تعبیرات را دچار تغییر کند. به عنوان مثال، ممکن است شرطی به صورت «بازیکن الف مقابل سایرین» ارائه شود یا اینکه با شرط های بالا همانند بازیکن الف: 3.2، بازیکن ب: 9.4، بازیکن پ: 11.23 و غیره روبرو شویم.
گزینه اول شرح وظایف بسیار ساده ای در خصوص بازیکن الف ارائه داده که سبب می شود وزن بیشتری به احتمال موفقیت او دهیم. با این حال، در حالت دوم، با اینکه احتمال دقیقا همان قبلی است، به نظر سخت تر می آید چون رقبای بازیکن الف لیست شده اند. این سبب ارزیابی با وزن کمتر می شود.
به همین ترتیب، تمرکز هم ممکن است باعث ایجاد مشکل در ارزیابی احتمال شود. شرط های پایین خیلی به چشممان می خورند:
آیا تیم الف گل خواهد زد؟
ضریب بله/ ضریب نه
آیا تیم ب گل خواهد زد؟
ضریب بله/ ضریب نه
در شرایط بالا، شرط بندان وزن بیشتری به احتمال موارد مطرح شده نشان می دهند، ولی اگر شرط به صورت ترکیبی مطرح شود، داستان متفاوت تر خواهد بود:
آیا هر دو تیم الف و ب گل خواهند زد؟
ضریب بله/ ضریب نه
مطالعه ای در سال 1999 از سوی کریگ فاکس و روانشناس فقید، آموس تورسکی، به خوبی این موضوع را ثابت می کند. آن ها از گروهی از طرفداران بسکتبال خواستند شانس قهرمانی هر کدام از 8 تیم حاضر در رقابت های پلی آف NBA (لیگ بسکتبال آمریکا) را به صورت مجزا از هم ارزیابی کنند. اینجا اهمیت خطرات وزن دهی به احتمالات اولیه محسوس می شود.
قضاوت بدون محاسبات صحیح، به عدم وزن دهی کافی به احتمالات منجر می شود. در این مطالعه چون ارزیابی شانس هر تیم به صورت جدا جدا انجام می شد و چون طرفداران رویاپردازی صرف خود را نشان می دادند، میانگین شانس قهرمانی آن 8 تیم، به جای 100 درصد، 240 درصد ارزیابی شد. وقتی از این افراد خواسته شد شانس قهرمانی تیم های کنفرانس شرق و غرب را جداگانه ارزیابی کنند، تخمین ها به 100 نزدیک تر شد، چون نقش احساسات کمتر شده بود.
از جمله قوانین طلایی شرط بندی آن است که هر شرطی باید براساس ارزش مورد انتظار ارزیابی شود که براساس آن، هر شرطی باید وزن صحیح خود را داشته باشد. متاسفانه شرط بندان تمایل نشان می دهند احتمالات را براساس احساسات خود وزن دهی نمایند که به اثرات احتمال و اطمینان منجر می شود و می تواند هزینه گزافی داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
آی مون (imoon) یک توسعه دهنده بازی کازینویی است که از سال 2021 فعالیت خود…
پلی مارکت (PolyMarket) یکی از بزرگترین پلتفرم‌های پیش بینی غیرمتمرکز است که بر روی بلاکچین…
پویان مختاری (Pooyan Mokhtari) اینفلوئنسر و خواننده ایرانی است و به خاطر زندگی بسیار لاکچری…