تاریخچه شرط بندی در جهان و ایران؛ از برگه تا بت آنلاین

شرط بندی فوتبال

برای توضیح تاریخچه شرط بندی فوتبال، باید داستان فوتبال را ابتدا روایت کنیم. داستان‌های فراوانی در خصوص شروع فوتبال وجود دارد. منابعی در دست هستند که مردم باستانی در مصر و چین با چیزهایی مانند کتان یا احشای حیوانانت فوتبال بازی می‌کردند. با این حال قرن نوزدهم در انگلستان بود که فوتبال مدرن به وجود آمد و قوانین ساخته شدند.

در مورد تاریخچه شرط بندی در فوتبال نیز تاریخ مدونی وجود ندارد. این سوال که شرط بندی از چه زمانی شکل گرفت به مانند اینکه فوتبال چه زمانی واقعا شروع شد، به مانند یک راز است. قابل باور است که در نظر بگیریم شکل‌هایی از شرط بندی به صورت شفاهی یا شیوه‌های دیگر در طول تاریخ مرسوم بوده‌اند. مثلا بنا بر روایاتی، مردم در چین پیش از میلاد مسیح روی نبرد دو حیوان شرط می‌بستند. اما نکته مهم این است که تا سال 1960 شرط بندی روی فوتبال در انگلستان ممنوع بود و این کار در مکان‌های زیرزمینی یا خیابان‌های تاریک انجام می‌شد. در آن دوره شرط بندی روی اسب دوانی و بوکس بیشتر مرسوم بود.

اولین ها

اولین اسناد از شرط بندی به برگه شرط بندی‌ هفتگی به نام لیتلوودز تعلق دارد که حوالی سال 1923 در نزدیکی‌های اولدترافورد بین علاقه‌مندان پخش می‌شد. شیوه شرط بندی در آن نیز، با حالت استاندارد شرط بندی فعلی بسیار متفاوت بود. شما تعداد زیادی مسابقه پیش‌رو داشتید که باید پیروزی تیم میزبان، مهمان یا مساوی را علامت می‌زدید و با توجه به نتایج درست، امتیاز می‌گرفتید. تجربه لیتلوودز نتیجه داد. بعد دیگرانی از راه رسیدند.

توتو یا برگه

این شیوه شرط بندی برگه‌ای یا توتو حتی هنوز پابرجاست و در ایران نیز، احتمالا با آن روبرو شده‌اید. این شیوه در برخی از شهرهای شمالی بسیار پرطرفدار است. جاهایی خاص این برگه‌ها را در طول هفته با قیمتی اندک می‌فروشند. بعد، طرفداران این مدل شرط بندی به تعدای که می‌خواهند، در خانه‌های نتایج متفاوت تیک می‌زنند. می‌توان بیش از یک مورد را برای یک مسابقه تیک زد. مثلا برای یک بازی پیش بینی ندارند، برای دیگری برد و مساوی یک تیم را بر می‌دارند. بسته به تعداد تیک‌هایی که زده‌اند، مبلغ شرط بندی شده به صورت تصاعدی محاسبه می‌شود. در واقع وقتی ده نتیجه را انتخاب کنیم (بر مبنای 1-2-4-8-16 و …) 1024 تومان شرط بسته‌ایم.

از آنجا که بحث تصاعد است، وقتی پیش بینی‌ها زیاد شود، عدد سرمایه‌گذاری به ناگاه بسیار زیاد می‌شود. پیش از شروع مسابقات هفته در جایی مقرر، مسئولان برگه‌ها و مبالغ را جمع آوری می‌کنند. درصدهای بازگشت پول به این صورت است اگر کسی تمام نتایج (عمدتا 16 نتیجه) را درست پیش بینی کند، تمام پول به او اختصاص پیدا می‌کند. در غیر این صورت که هرکس که دقیق‌ترین پیش بینی را انجام داده باشد (مثلا نتیجه 14 بازی درست است) درصد عمده پول را صاحب می‌شود و نفرات بعدی، درصدهایی کم و کمتر را به جیب می‌زنند.

این شیوه شرط بندی ایرادهای خیلی بزرگی دارد. مثلا اینکه کسانی که دست اندر کار موضوع هستند، همواره سراغ معروف‌ترین تیم‌ها نمی‌روند. بازی‌ تیم‌های نه‌چندان مطرح را مثلا از دسته دوم فرانسه یا آلمان را در برگه جا می‌دهند که شانس پیش بینی درست را کاهش دهند.

در کنار این نوع شرط بندی، شرط بندی روی اسب دوانی در ایران همیشه قانونی بود. در کورس‌های اسب دوانی به خصوص در گرگان، این مسئله طرفداران بسیار زیادی دارد.

سندیکاها

در اوایل قرن بیستم، برخی از شرکت‌های بزرگ بریتانیایی مانند ویلیام هیل و کورال و پس از آن‌ها، لدبروکس شروع به کار کردند. اگر سریال پیکی بلایندرز را دیده باشید که داستان واقعی یک خانواده مافیایی در انگلستان بین دو جنگ جهانی را روایت می‌کند، این خانواده عمده ثروت خود در آن دوره را با شرط بندی به جیب زده بودند و حتی برای زیر پوشش قرار دادن مناطقی فراتر از بیرمنگام، دست به مذاکره یا جنگ با خانواده‌های دیگر می‌زدند.

شلبی‌ها نیز مانند سایر کمپانی‌های بزرگ در ابتدا روی اسب دوانی و بوکس یا حتی سگ‌دوانی تمرکز کرده بودند. هنوز شرط بندی روی فوتبال غیرقانونی بود و برای شرط بندی باید سراغ برخی گنگ‌های غیرقانونی که احساس می‌کردند با ریسک در این زمینه ارزشش را دارد، می‌رفتید. در آمریکا نیز کسب و کار شرط بندی در اختیار خانواده های مافیایی قرار داشت.

وقتی همه چیز قانونی شد

در ماه می سال 1961 شرط بندی روی فوتبال قانونی و همه چیز متفاوت شد. فروشگاه‌های شرط بندی شروع به کار کردند. مردم زیادی شروع به بستن شرط روی فوتبال کردند. آن‌ها حالا شیوه‌های متنوع‌تری به نسبت برگه‌ها برای شرط بندی به کار گرفتند. قانونی شدن شرط بندی فوتبال، به طور کل فرهنگ شرط بندی را دگرگون کرد و درصد افرادی که دست به این کار می‌زدند، به مراتب بیش از هر زمان دیگری شد.

با این حال مشکلاتی وجود داشت. شرط بندی تنها در فروشگاه‌های مخصوص انجام می‌شد که جاهای جالبی برای پا گذاشتن قشر زیادی از مردم نبود. البته مدتی بعد شرط بندی به صورت تلفنی نیز رواج پیدا کرد. عمده قشری که شرط بندی می‌کردند کارگران بودند. مکان‌هایی تاریک با پرده‌هایی تیره به پنجره‌ها برای این کار در نظر گرفته شده بود و از سوی دیگر آن‌ها اجازه تبلیغات نداشتند. شرکت‌های بزرگی که پیشتر از آن‌ها صحبت شد، بازار را در دست گرفتند اما تحول اصلی در اواخر دهه هشتاد اتفاق افتاد. طبق قانونی که سال 1986 تصویب شد، شرکت‌های شرط بندی می‌توانستند مکان‌هایی روشن باشند و به طور محدود تبلیغ کنند.

حالا مردم نیز گزینه‌های بیشتری برای شرط بندی داشتند. قانونی در آن دوره بود که شرط بندی تنها روی مسابقاتی قانونی است که از تلویزیون بریتانیا پخش مستقیم شود. بازی روی مسابقات آماتور تنها در شرایطی قانونی بود که روی هر بازی از این سطح، در کنار دو بازی از سطح قبلی شرط می‌بستند.

خروج از سایه

در دهه نود، سرانجام شرط بندی به طور کامل از سایه خارج شد و در فرهنگ عامه قرار گرفت. چیزی که باعث شد مارکت‌هایی جدیدی باز شود که میلیون‌ها مشتری داشت. اسکای، پخش مسابقات لیگ برتر که از سال 1992 شروع شد را به صورت کامل خرید و با توجه به اینکه هنوز قانون پخش زنده برای شرط بندی وجود داشت، این عرصه را گسترش داد.

تاریخچه شرط بندی تا اینجا کاملا مسکوت مانده بود. کسانی که در این زمینه کار می‌کردند نیز از سایه خارج شدند. شرکت‌های شرط بندی درآمد خوبی داشتند و به این صورت، فروشگاه‌های خود را به صورت مدرن درآوردند تا مشتریان، احساس نزدیکی کنند. تغییری دیگر در آن دوره به وجود آمد. شرکت‌های شرط بندی، درخواست‌هایی از مردمی داشتند که حین برگزاری مسابقات (و پخش از تلویزیون) روی آن‌ها شرط می‌بستند. شرط بندی در جریان بازی در همین دهه نود شروع به کار کرد. با این حال در پایان آن دهه، همه‌چیز به یک باره دگرگون شد.

گزینه‌های شرط بندی نیز متنوع‌تر از تیم برنده شده بود. شرط بندی با لاین شرط بندی انجام میشد. عددی را به عنوان احتمال اصلی برای هر رویدادی در نظر می‌گرفتند. مردم باید بالا و پایین آن را شرط بندی می‌کردند. مثلا تعداد کرنرهای بازی دو تیم را به صورت بالای ده و پایین ده به شرط بندی می‌گذاشتند. هرچه می‌گذشت، موارد بیشتری برای شرط بندی وجود داشت. کار را حتی به شرط بندی روی سیاست کشاندند. تصویر زیر مربوط به دهه شصت میلادی است. مسئول بتینگ شاپ، ضرایب شرط بندی را جابجا می‌کند. اینجا هدف پیش بینی انتخابات است. اینکه کدام حزب (کارگر یا محافظه‌کار) اکثریت را به دست می‌آورد.

انقلابِ اینترنت

در آخرین سال‌های قرن بیستم، اینترنت سر و شکل گرفت و سایت های آنلاین شرط بندی شروع به کار کردند. سرعت پیشرفت در تاریخچه شرط بندی از اینجا سریع شد. برندهایی مانند بتفِیر و بت365 پرچم‌داران این عرصه بودند. آن‌ها گزینه‌های بسیار متفاوتی به نسبت برندهای سنتی برای شرط بندی به مشتریان عرصه می‌کردند. مثلا بتفیر با معرفی سبکی جدید به نام بتینگ اکسچنج، انقلابی جدید انجام داد. در طی چند سال، اتفاقاتی در این صنعت رخ داد که غیرممکن به نظر می‌رسید. حالا هرکس در هرگوشه دنیا با داشتن اینترنت می‌توانست از خانه خود شرط بندی کند و شانس و علم خود از فوتبال را به رخ بکشد. سال 2001 مالیات بر شرط بندی لغو شد و کار را ساده‌تر کرد.

اجازه‌ی تبلیغات، باعث وجود یک سری تبلیغات خلاقانه در زمینه شرط بندی شد. این حتی به پیراهن باشگاه‌ها و نام ورزشگاه‌ها هم رسید. نیمی از تیم‌های لیگ برتری اسپانسر پیراهن شرط بندی دارند.

این قانون با تغییراتی در ادامه به گرفتن مالیات از سایت‌های شرط بندی (و نه مشتری) به تصویب نهایی رسید. تفاوت دیگری نیز به وجود آمد. تا آن تاریخ حداقل باید برای یک شرط بندی، روی سه بازی شرط می‌بستید. اما این، به شرط بستن روی تنها یک بازی تقلیل پیدا کرد. حالا، در اواخر دهه دوم قرن بیست و یکم، شرط بندی به طرق مختلف، یک صعنت میلیارد دلاری است و میلیون‌ها دنبال کننده دارد. طوری که برای مثال سال 2017 مردی از کنیا توانست در محله‌ای فقیرنشین با یک پیش بینی میکس 17 تایی در یک سایت کنیایی، به دو میلیون دلار برسد. او سپس در همان محله، با لیموزین تردد کند.

تاریخچه شرط بندی در ایران

اولین استفاده از اینترنت در زمینه شرط بندی و ایران، همان توتوها به صورت آنلاین بودند. وبلاگ‌هایی که معرفِ مردم یک منطقه بودند، توتو را روی اینترنت قرار می‌دادند. هنوز راهی قانونی برای انتقال پول وجود نداشت که شرط بندی را پشتیبانی کند. کمی بعد یک سری سایت‌ها راهکاری پیدا کردند. آنها شماره کارتی قرار می‌دادند و مردم به صورت کارت به کارت، پول منتقل می‌کردند. هر بار کارت‌ها مسدود می‌شد و مجبور بودند کارت دیگری معرفی کنند. سایت آنها نیز به سرعت فیلتر می‌شد و کار اطلاع رسانی در شرایطی که هنوز شبکه‌های اجتماعی قوی نبودند، دشوار بود.

وقتی درگاه‌های پرداخت از راه رسیدند، نوید عصر جدیدی را می‌دادند. برخی از سایت‌های شرط بندی اولیه توانستند به نحوی درگاه پرداخت در سایت خود قرار دهند. مردم پول به حساب آنها می‌ریختند و بازی می‌کردند. در مواقع بسیاری مسئله برداشت وجه به مشکل می‌خورد. نظارتی وجود نداشت و کلاه برداری فراوان اتفاق می‌افتاد. عموما راهی برای بازی در سایت‌های شرط بندی خارجی نیز وجود نداشت. مسئله انتقال پول بسیار دشوار بود. به همین دلیل مردم مجبور بودند به همین سایت‌های شرط بندی اکتفا کنند.

مونتیگو یا فرشید امیرشقاقی کسی بود که توانست کار را به سطحی دیگر برساند. او در این راه دست به خلاقیت‌های زیادی زد و توانست سود بسیار بالایی ببرد. او با روابط خود توانست راهکارهایی با دردسر کمتر با کمک بانک‌های ایرانی پیدا کند. مسئله‌ای که هنوز برای بسیاری از فعالان وب، جای تعجب است. همینطور با استفاده از اینفلوئنسرهای شبکه‌های اجتماعی، شرط بندی را به چیزی فراتر از دغدغه‌ی خوره‌های فوتبال تبدیل کرد. تعداد سایت‌ها زیاد شد و افراد به دنبال پیدا کردن بهترین سایت‌های شرط بندی ایرانی رفتند. برای این سوال هم جوابی داشتیم.

حال حاضر

تاریخچه شرط بندی به خصوص در زمینه آنلاین بسیار سریع پیش رفته است. با این حال، بزرگترین کمک را در عرصه شرط بندی، ارزهای دیجیتال کردند. با دو مرحله‌ای کردن جابجایی پول، ایمنی کار تا حدود زیادی بالا رفت. پرفکت مانی و بیت کوین این بین در ارجحیت برای ایرانی‌ها هستند. با کمک این شیوه‌های مدرن، انتقال پول بسیار ساده شده است. حالا می‌توانید در سایت‌هایی در سراسر جهان به شرط بندی بپردازید. مثلا ده سایت برتر شرط بندی خارجی برای کاربران ایرانی را معرفی کردیم. سایت‌هایی با مجوز و نظارت که می‌توانید با خیالی راحت‌تر در آنها به شرط بندی بپردازید.