آخرین بروزرسانی مطلب: 11 اسفند 1398
بیت کوین (bitcoin) یک رمز ارز یا ارز دیجیتال است که به صورت غیر متمرکز و بدون کنترل هیچ کشور یا بانک مرکزی یا نهاد جهانی مدیریت میشود. افراد می‌توانند بیت کوین را برای هم ارسال و دریافت کنند، بدون اینکه نیازی به شبکه بانکی یا پذیرش دولت‌ها باشد. در عوض این مبادلات توسط نقاطی در شبکه‌ها از طریق رمزنگاری و دفاتر ثبت توزیع شده احراز میشود که به آن بلاکچین گفته میشود. به این ترتیب علیرغم اینکه هیچ دولتی بر مبادلات بیت کوین نظارت ندارد، اما در عین حال امنیت این مبادلات بالاست. بیت کوین در حال حاضر ارزشمندترین ارز دیجیتال در دنیاست. در این مقاله قصد داریم توضیحات کامل و جامعی را در ارتباط با بیت کوین به شما مخاطبان عزیز ارائه کنیم، این نوشته به طور مداوم در حال آپدیت شدن است، لذا برای کسب اطلاعات بیشتر به آن سر بزنید.
بخش اول: بیت کوین چیست؟
آخرین بروزرسانی: 16 فروردین 1399
معرفی بیت کوین
برای اینکه سریعتر برویم سراغ اینکه بیت کوین چیست، باید در دو بخش ماجرا این مساله را توضیح دهیم. در یک طرف ماجرا شما یک تکه کد دارید (bitcoin-the-token) که بیانگر مالکیت یک دارایی دیجیتالی است. در سوی دیگر ماجرا یک پروتکل وجود دارد (bitcoin-the-protocol) که یک شبکه توزیع شده (یعنی غیر متمرکز در یک مکان جغرافیایی خاص) است که محل ثبت و ضبط موضوعات مالی مربوط به بیت کوین هاست. یعنی اطلاعات مربوط به بیت کوین ها، در یک جا نگهداری نمی شود و به طور توزیع شده در جاهای مختلفی نگهداری می شود. این دو بخش ماجرا در کنار هم مفهوم «بیت کوین» را شکل می دهند.
این شکل از تعریف باعث می شود تا پرداخت ها بین افراد بدون اینکه از یک سیستم مرکزی مثل بانک مرکزی یا شبکه شتاب رد یا تایید شوند صورت بپذیرد. بیت کوین به صورت الکترونیکی ایجاد و نگهداری می شود و هیچ نمود فیزیکی ندارد (مگر اینکه بخواهید روی یک دستگاه فیزیکی آن را ذخیره و نگهداری کنید). به این ترتیب بیت کوین ها را نمی شود مانند دلار و یورو چاپ و منتشر کرد! بیت کوین توسط کامپیوترها تولید می شوند. به همین دلیل به آنها ارز دیجیتال گفته می شود.
بیت کوین اولین نمونه ای از چیزی است که امروز به آن رمز ارز یا کوین (Coin) می گوییم. این شکل از ارزها ویژگی های مشترکی با ارزهای ملی یا فیزیکی دارند در حالیکه احراز صحت آنها مبتنی بر رمزنگاری (الگوریتم رمزنگاری بیت کوین) است.
تلفظ صحیح و معنای بیت کوین چیست؟
بیت کوین برگرفته از دو کلمه انگلیسی bit و coin است. بیت پایه ای ترین (کوچکترین) واحد ذخیره اطلاعات در مفاهیم کامپیوتری است. در واقع اطلاعات به صورت بیت به بیت ذخیره می شوند. کوین coin نیز به معنای سکه است. در واقع این نامی استعاری است که نشان میدهد پول (سکه) ها به صورت اطلاعات کامپیوتری ذخیره می شوند. بعضاً دیده شده در فارسی به اشتباه «بیت کوئین» تلفظ می شود. حتی پیش تر در یک برنامه تلویزیونی ایرانی، کارشناس مهمان برنامه، به دلیل همین تلفظ و برداشت غلط از کلمه، آن را «ملکه بیت ها» ترجمه کرد که موجبات شوخی و خنده بین کاربران اینترنتی را فراهم کرد!
تاریخچه بیت کوین، چه کسی بیت کوین را ایجاد کرد؟
یک برنامه نویس کامپیوتر که نام مستعار وی ساتوشی ناکاموتو است برای اولین بار در سال 2008 بیت کوین را به عنوان سیستمی برای پرداخت الکترونیکی که توسط عملیات ریاضی تایید می شود ابداع کرد. ایده این بود که روشی برای مبادلات پولی الکترونیکی امن، قابل احراز و تغییر ناپذیر ایجاد شود بدون اینکه نیاز باشد وابسته به یک قدرت مرکزی شبیه به بانک مرکزی باشد.
نام دامنه “bitcoin.org” در 18 اوت 2008 ثبت شد. در 31 اکتبر 2008 ، لینک به مقاله ای به نویسندگی ساتوشی ناکاموتو با عنوان بیت کوین: یک سیستم نقدی الکترونیکی فرد به فرد (Peer-to-Peer) به یک لیست پستی رمزنگاری ارسال شد. ناکاموتو نرم افزار بیت کوین را به عنوان کد منبع باز اجرا کرد و آن را در ژانویه 2009 منتشر کرد. تا به امروز هویت واقعی ساتوشی ناکاموتو مشخص نشده است.
فرق بیت کوین با ارزهای سنتی چیست؟
بیت کوین برای پرداخت الکترونیکی استفاده می شود در صورتیکه دو طرف پرداخت کننده و دریافت کننده موافق باشند و هر دو کیف پول بیت کوین داشته باشند. از این جهت رمز ارزها و ارزهای سنتی شبیه به هم هستند. اما بیت کوین از جنبه های مختلفی و مهمی با ارزهای سنتی متفاوت است. در ادامه به بیان این تفاوت ها می پردازیم:
یک) عدم تمرکز
مهمترین ویژگی بیت کوین، عدم تمرکز آن در دست یک قدرت است. هیچ موسسه، نهاد یا کشوری شبکه بیت کوین را کنترل نمی کند و توسط گروهی از برنامه نویسان داوطلب نگهداری می شود. این علی الخصوص برای افرادی که کنترل پول آنها توسط دولت ها و نهادها دغدغه همیشگی است، بسیار جذاب است. این افراد ممکن است با نیت خوب (نقل و انتقال پول در ازای حق الزحمه، خرید و فروش بین المللی و …) یا با نیت بد (عمدتاً پولشویی و انتقال پول کثیف) سعی در پنهان کردن مراودات مالی خود داشته باشند.
ابداع بیت کوین مبتنی بر مفهوم بلاکچین باعث شده است تا با استفاده از رمزنگاری و مفهوم توزیع شده بیت کوین تحت هیچ شرایطی به طور همزمان به دو نفر فروخته نشود! یا به عبارتی یک بیت کوین در آن واحد متعلق به دو نفر نباشد! این کار در شبکه های بانکی توسط بانک احراز می شود. یعنی هیچگاه موقعیتی پیش نمی آید که یک پول به حساب دو نفر واریز شود یا اشتباهات در تراکنش های بانکی توسط بانک اصلاح می شود. اما در مفهوم بیت کوین، صحت تراکنش ها توسط کل شبکه احراز می شود. یعنی هر بازیگر در شبکه، مرجعی برای احراز صحت تراکنش ها خواهد بود.
دو) محدودیت در عرضه بیت کوین
در تئوری، ارزهای سنتی مثل دلار و یورو و ریال هیچ محدودیتی در تامین ندارند. بانک های مرکزی یا نهادهای مربوط مالی هر کشور بسته به نیاز مقادیر جدیدی از این ارزها را چاپ و منتشر می کنند. معمولاً تغییرات در ارزش این ارزها به دارندگان این ارزها که شهروندان هستند تحمیل می شود.
اما بیت کوین بالعکس، تامین رمز ارز را توسط الگوریتم هایی فراهم می کند. مقدار محدودی از بیت کوین ها در هر ساعت تولید می شوند تا به میزان حداکثر آن که 21 میلیون بیت کوین است برسند. این باعث می شود تا بیت کوین به سرمایه ای بسیار جذاب تر تبدیل شود. در تئوری عرضه و تقاضا، با افزایش تقاضا ارزش بیت کوین به دلیل محدودیت آن افزایش پیدا خواهد کرد.
سه) ناشناس ماندن
در حالی که در سیستم بانکی و نظام ارزهای سنتی معمولاً ارسال کننده و دریافت کننده پول مشخص هستند اما در معاملات بیت کوین، شما شناختی از خریدار یا فروشنده ندارید مگر اینکه از قبل با هم توافق کرده باشید و آدرس کیف پول هم را داشته باشید. به این ترتیب هویت افراد حاضر تا حدی ناشناس باقی می ماند. در نظام های سنتی برای اینکه ارسال و دریافت پول صحت سنجی شود، باید مبدا و مقصد شناخته شده باشند. اما در معاملات بیت کوین، با پروتکل های موجود کاربران نیازی به تایید خود ندارند و شبکه با بررسی تراکنش های قبلی و قبل تر به طور توزیع شده (یعنی از منابع مختلف) می تواند صحت و سقم اینکه یک کاربر ناشناس بیت کوین دارد یا خیر را احراز کند.
البته بخش بزرگی از پلت فرم های معاملات بیت کوین، ملزم به این هستند که هویت استفاده کنندگان از پلت فرم را قبل از فعالیت احراز و مشخص کنند. این موضوع باعث می شود تا معاملات بیت کوین برای کلاهبرداران، قاچاقچیان و پولشویان سخت تر شود.
چهار) بازگشت ناپذیری یا تغییر ناپذیری
در معاملات بیت کوین چیزی بازگشت پذیر نیست. در معاملات بانکی، به دلیل وجود یک نهاد مرکزی این نهاد می تواند تصمیم بگیرد که یک تراکنش را برگشت بزند یا آن را بعبارتی باطل کند. اما در معاملات بیت کوین با توجه به اینکه اینطور قدرتی وجود ندارد، امکان دخل و تصرف و تغییر در معاملات وجود ندارد. این یک شمشیر دو لبه است. کسی نمی تواند در تراکنش ها دخل و تصرف کند اما در صورتیکه تراکنشی اشتباه انجام بپذیرد نیز امکان بازگشت آن وجود ندارد.
پنج) تقسیم پذیری
کوچکترین واحد بیت کوین ساتوشی نام دارد. در واقع هر یک صد میلیون ساتوشی یک بیت کوین را شکل می دهند. این باعث می شود تا بتوان تراکنش های میکرو و خیلی ریز را نیز بتوان با بیت کوین انجام داد.
بخش دوم: چطور بیت کوین بخریم؟
آخرین بروزرسانی: 6 اسفند 1398
حال که با موضوعات کلی مربوط به بیت کوین آشنا شدیم، احتمالاً میخواهید بدانید که چطور باید بیت کوین بخرید یا از مفهوم بیت کوین منافع اقتصادی کسب کنید. در مورد خرید بیت کوین و فروش بیت کوین یک مطلب مفصل خاص این موضوع وجود دارد که میتوانید از این لینک آن را مطالعه کنید. اما در ادامه نیز به طور خلاصه به بیان مطالبی در این مورد می پردازیم.
بیت کوین ها به طور کلی از طریق پلت فرم های معامله یا خرید و فروش بیت کوین و یا به طور مستقیم از طریق سایر افراد قابل خرید و فروش است. بیت کوین را با ریال، دلار، کارت شتاب، ویزا کارت و مستر کارت و روش های بسیار متنوعی مثل رمز ارز های دیگر نیز می توان خریداری کرد. اما برای کار لازم است تا مراحلی را طی کنید:
یک) ایجاد یک کیف پول
فرقی نمی کند که چه روشی را برای خرید و پرداخت بیت کوین انتخاب کنید. شما در نهایت به یک کیف پول نیاز دارید تا بیت کوین های خریداری شده تان را در آن ذخیره کنید. این کیف پول ممکن است یک کیف پول آنلاین، موبایلی، دسکتاپ یا حتی آفلاین (مثل دستگاه سخت افزاری کوچک) باشد.
مهمترین مساله در ارتباط با کیف پول الکترونیکی حفظ کلید یا رمز عبور کیف پول الکترونیکی است که اگر آن را فراموش کنید برای همیشه دسترسی خود را به کیف پولی که بیت کوین خود را در آن ذخیره کرده اید از دست می دهید. یعنی جایی مثل یک بانک وجود ندارد که در صورت از دست رفتن دسترسی تان به کیف پولتان بتواند این دسترسی را به شما برگرداند!
دو) باز کردن حساب در یک پلت فرم معامله و خرید بیت کوین
پلت فرم های معامله رمز ارزها در واقع به نمایندگی از شما کار خرید و فروش بیت کوین را انجام می دهند. در حال حاضر صدها پلت فرم خرید و فروش بیت کوین وجود دارد و به طور مداوم پلت فرم های جدیدی وارد بازار می شوند و برخی از پلت فرم ها نیز بسته می شوند.
در رابطه با کیف پول انتخاب پلت فرم شناخته شده و قابل اعتماد مساله مهمی به نظر می رسد. لذا بهتر است قبل از انتخاب پلت فرم مورد نظر، نسبت به موضوع بررسی و تحقیق لازم را انجام دهید. بزرگترین پلت فرم (اکسچینج) بیت کوین در دنیا از حیث مبلغ دلاری بیت فینکس است. اما بازارهای معاملات آنلاین دیگری همچون کوین بیس، بیت استمپ و پولونیکس نیز از بازارهای بزرگ بیت کوین هستند. اما برای خرید و فروش مقادیر کم بیت کوین، بازارهای کوچک تر دیگر نیز عمدتاً قابل استفاده هستند.
به دلیل قوانین احراز هویت کاربران (KYC) و ضد پولشویی در سراسر دنیا عمده پلت فرم های خرید و فروش بیت کوین برای باز کردن حساب کاربری هویت شما را مورد سنجش قرار می دهند. این موضوع معمولا با ارائه تصویر شما، مدرک شناسایی و بعضاً آدرس پستی شما شکل می گیرد. در ایران به دلیل قوانین موجود برای احراز هویت (حتما از سایت معتبر خرید کنید) بعضاً از شما می خواهند که با در دست داشتن کارت ملی و یک تعهدنامه در کنار خود یک عکس بگیرید و برای پلت فرم ارسال کنید.
بیشتر بازارهای بیت کوین یا اکسچینج های بیت کوین امکان خرید بیت کوین را با پول ملی مورد استفاده مردم یا کارت های بانکی و پی پل فراهم می کنند و درآمد آنها نیز از درصدهایی است که از اتفاق این خرید و فروش ها اخذ می کنند. برای مثال یک پلت فرم ممکن است از هر معامله شما یک دهم درصد کمیسیون اخذ کند. شما بعد از اینکه اکانت خود در آن پلت فرم معاملاتی را شارژ کنید، می توانید یک پیشنهاد قیمتی برای خرید بیت کوین ثبت کنید و در صورت مطابقت، بیت کوین خریداری کنید. این بیت کوین خریداری شده بلافاصله به کیف پول شما در آن پلت فرم منتقل می شود که شما می توانید حتی آنرا به کیف پولی خارج از آن پلت فرم انتقال دهید.
بخش سوم: چطور بیت کوین را ذخیره کنیم؟
آخرین بروزرسانی: 7 اسفند 1398
کیف پول الکترونیکی چیست؟ چطور بیت کوین خود را ذخیره و نگهداری کنیم؟
قبل از اینکه صاحب یک بیت کوین بشوید باید جایی پیدا کنید که آنرا ذخیره و نگهداری کنید. به این محل، کیف پول گفته می شود. کیف پول در واقع با استفاده از یک کلید خصوصی امکان دسترسی شما را به آدرس بیت کوین تان را فراهم می کند که در واقع یک کلید عمومی است.
یک کیف پول ممکن است شامل چندین کلید خصوصی باشد. از سوی دیگر ممکن است یک سرمایه گذار دارای چندین کیف پول باشد. کیف پول ها ممکن است روی کامپیوتر شما یا موبایل تان، یک دستگاه سخت افزاری یا حتی بر روی کاغذ باشند! در ادامه انواع مختلف کیف پول ها را بررسی می کنیم:
کیف پول الکترونیکی
کیف پول های الکترونیکی ممکن است یک نرم افزار قابل دانلود باشند یا اینکه بر روی یک سرور در اینترنت قرار داشته باشند. اگر فایل باشند در واقع بر روی کامپیوتر یا فلش یا هارد دیسک شما ذخیره می شوند. اما اگر بر روی سرور یا آدرسی در اینترنت باشند، احتمالاً کاربر پسند تر هستند (به تخصص کمتری نیاز دارند). البته در این حالت شما باید به اندازه کافی به آن میزبان کیف پول تان در اینترنت اعتماد داشته باشید. در غیر اینصورت هیچ وقت کیف پول الکترونیکی خود را روی یک میزبان غیر معتبر (مثل یک سایت معمولی) نگهداری نکنید.
کیف پول نرم افزاری
نصب کردن یک کیف پول روی کامپیوتر شما این امکان را در اختیارتان قرار می دهد که امنیت کلیدهایتان را خودتان به عهده داشته باشید. بیشتر کیف پول های نرم افزار تنظیمات پیچیده ای ندارند و رایگان هستند. اما اشکال این شکل از کیف ها این است که نگهداری از آن ها سخت تر است و کل مسئولیت حفظ و تهیه پشتیبان و … به عهده خود شماست. اینکه مورد سرقت قرار بگیرید یا کامپیوترتان دچار مشکل شود ممکن است باعث از دست رفتن بیت کوین تان شود. اگر واقعاً دوست دارید از این روش استفاده کنید سایت بیت کوین امکان دانلود یک نرم افزار کیف پول پایه را از این آدرس فراهم کرده است. اما برای اینکه بتوانید استفاده کنید باید کل داده های ثبت و ضبط بیت کوین (دفتر کل بیت کوین) را ذخیره کنید و روی کامپیوترتان نگهداری کنید که در حال حاضر این اطلاعات در حدود 145 گیگابایت هستند.
بیشتر کیف پول های نرم افزاری امروز کیف پول های سبک یا اصطلاحا SPV هستند که با داشتن آنها نیازی به دانلود دفتر کل ندارید. برای مثال الکترام (Electrum) یک کیف پول بیت کوین SPV است که امکان ذخیره آفلاین بیت کوین را نیز به شما می دهد. اگزودوس (Exodus) نیز می تواند امکان دارایی های متنوع را با یک ظاهر نسبتاً پیچیده به شما ارائه کند. برخی کیف پول های دیگر نیز مشابه با جکس (Jaxx) نیز امکان نگهداری دارایی های دیجیتال متنوع تری ارائه می کند یا مثل کوپی (Copay) امکان ارائه اکانت مشترک را ایجاد می کند.
کیف پول آنلاین
کیف پول های آنلاین یا کلاودبیسد (بر روی سرورهای ابری) راحتی کاربران در نگهداری بیت کوین بسیار بالاتر می برند. دسترسی شما به کیف پولتان تقریبا از طریق هر دستگاهی که بخواهید امکان پذیر خواهد بود. شما نیازی به دانستن مفاهیم زیادی ندارید و دسترسی شما با یک رمز عبور و نهایتاً ورود دو یا چند مرحله ای امکان پذیر خواهد بود.
شاید اشکال این روش برای برخی از افراد، عدم اطمینان و پایین بود امنیت کیف پول های آنلاین تلقی شود. برای حل این موضوع شما باید تنها از منابعی که اعتماد زیادی به آن دارید استفاده کنید. برخی از کیف پول های آنلاین و بزرگ دنیا عبارتند از کوین بیس (Coinbase)، بلاکچین (Blockchain) و زپو (Xapo).
کیف پول موبایلی
کیف پول های موبایلی در واقع اپلیکیشن های موبایلی هستند که بیشتر زمانی کارکرد دارند که شما بخواهید خریدی را با استفاده موبایل خودتان پرداخت کنید (با فرض اینکه فروشگاه پذیرای بیت کوین باشد). بیشتر کیف پول هایی که در بخش قبل توضیح داده شده کیف پول موبایلی نیز دارند. اما علاوه بر موارد فوق آبرا (Abra)، ایربیتز (Airbitz) و برد (Bread) نیز از جمله کیف پول های موبایلی هستند.
کیف پول های سخت افزاری
کیف پول های سخت افزاری معمولاً دستگاه های کوچکی هستند که مثل فلش به کامپیوتر وصل می شوند و امکان انجام مبادله بیت کوینی را به شما می دهند. با توجه به اینکه این دستگاه ها آفلاین هستند و ارتباط شان با اینترنت قطع است، معمولاً امنیت به شدت بالایی دارند. اما از سویی ممکن است به سرقت بروند یا گم شوند. برخی از سرمایه گذاران بزرگ بیت کوین، منابع بیت کوین خود را بر روی سخت افزار و در اماکن فیزیکی مطمئنی مثل صندوق امانات بانکی نگهداری می کنند.
کیف پول کاغذی
شاید آسان ترین کیف پول، کیف پول های کاغذی باشند که بر روی کلید خصوصی و عمومی آدرس یک بیت کوین چاپ شده است! برخی از سرویس ها شبیه به والت جنریتور (WalletGenerator) به سادگی امکان ایجاد آدرس جدید و چاپ آن بر روی کاغذ را می دهند. این روش نیز شبیه به روش قبلی است و باید آن را در جای مطمئنی نگهداری کرد.
آیا کیف پول های بیت کوین امن هستند؟
این موضوع کاملاً نسبی است و بستگی به کیف پول و نوع کیف پول انتخابی تان دارد. اگر حجم زیادی از بیت کوین دارید، مطمئن ترین راه نگهداری در کیف پول سخت افزاری و نگهداری آن در یک مکان امن (مثل بانک) است. اما کیف پول های بزرگ آنلاین که خود را در طی سالیان گذشته ثابت کرده اند نیز می توانند روش های خوبی برای نگهداری بیت کوین های شما باشند. معامله گران بیت کوین معمولاً ترکیبی از این دو را مورد استفاده قرار می دهند. یعنی بخشی را که سرمایه گذاری کرده اند به صورت سخت افزاری و بخشی را که معامله می کنند بر روی پلت فرم های معامله بیت کوین نگهداری می کنند.
بخش چهار: چطور بیت کوین بفروشیم؟
آخرین بروزرسانی: 7 اسفند 1398
امروزه تقریباً تمام روش هایی که می توان بیت کوین خرید، برای فروش بیت کوین نیز صادق هستند. البته استثنائاهایی نیز در این رابطه وجود دارد. برای مثال برخی دستگاه های خودپرداز (ATM) وجود دارند که صرفاً به شما در ازای بیت کوین پول نقد ارائه می کنند و نه بالعکس! برای اینکه لیست ATM هایی که بیت کوین در آنها معتبر است را ببینید از سرویس کوین ای تی ام رادار (Coinatmradar) می توانید استفاده کنید.
همه پلت فرم های مبادله بیت کوین یا اختصاراً اکسچینج های بیت کوین امکان خرید و فروش بیت کوین را به صورت همزمان فراهم می کنند. برخی از اکسچینج های بیت کوین صرفاً برای خرید و فروش مقادیر بزرگ بیت کوین توسعه داده شده اند. برای مثال جیدکس (GIDAX) و جمینای (Gemini) برای سفارشات حجم بالا و عمدتاً از سوی موسسات بزرگ به فعالیت می پردازند. برای فروش بیت کوین های خود به مقدار خرد، ابتدا باید پلت فرم مورد نظر خود را انتخاب کنید و سپس نسبت به عرضه بیت کوین های خود در آن پلت فرم اقدام کنید. در رابطه با جزئیات فروش بیت کوین پیشنهاد می کنم مطلب راهنمای
خرید و فروش بیت کوین را حتما مطالعه کنید.
یک راه دیگر نیز برای فروش وجود دارد و آن فروش مستقیم به یک دوست، آشنا یا شخصی است که خارج از پلت فرم آمادگی خود را برای خرید بیت کوین از شما اعلام کرده است. در این صورت شما باید پول را احتمالاً از روش مستقیمی از وی دریافت کنید و سپس بیت کوین را به کیف پول ایشان انتقال دهید. اما اگر فرد مورد نظر را نمی شناسید، معمولاً بهترین روش خرید و فروش مشابه با بازار بورس، در پلت فرم معامله بیت کوین است.
بخش پنجم: تراکنش بیت کوینی چطور اتفاق می افتد؟
آخرین بروزرسانی: 7 اسفند 1398
تراکنش های بیت کوین به زبان ساده
اگر قرار باشد من بیت کوینی را به کیف پول شما ارسال کنم، قصدم را اعلام می کنم و تمام گره ها (Nodes) روی شبکه بیت کوین کل شبکه را بررسی می کنند که اولاً آیا من صاحب این بیت کوینی که اعلام می کنم هستم و ثانیاً آیا این بیت کوین را قبلاً به کسی نفروخته ام؟ در صورتیکه پاسخ این دو سوال احراز شود، تراکنش من به یک بلوک که به بلوک قبلی پیوست شده است اضافه می شود. به همین دلیل هم عبارت بلاکچین (زنجیره بلوک ها) برای این شبکه استفاده می شود. تراکنش های قابل تغییر یا بازگشت نیستند چرا که اگر بود به این معناست که میشود دوباره زنجیره بلوک ها را از ابتدا پیوست هم کرد که عملاً نشدنی است.
تراکنش های بیت کوین با کمی جزئیات بیشتر!
کیف پول بیت کوین شما در واقع بیت کوین شما را نگهداری نمی کند! چیزی که نگهداری می کند آدرس بیت کوین شماست که در آن اطلاعات تمام تراکنش های شما و متعاقباً تراز مالی شما نگهداری می شود. این آدرس شامل یک رشته ی 34 کاراکتری متشکل از حرف و عدد است (که به آن کلید عمومی یا Public key می گویند). اصلاً اهمیتی ندارد که این را همه بدانند. هر آدرس یا کلید عمومی در کنار خود یک کلید خصوصی (private key) نیز نیاز دارد که شامل 64 کاراکتر است. این کلید خصوصی است و لازم است که آنرا خصوصی نگهدارید و تحت هیچ شرایطی فاش نکنید.
این دو کلید به هم مرتبط هستند اما در عین حال تا به امروز هیچ راهی شناخته نشده است که از طریق یکی بتوان به دیگری رسید مگر اینکه از قبل هر دو فاش شده باشد! کلید خصوصی اهمیت دارد چرا که حکم امضا برای هر تراکنشی که شما قصد انجام آن را دارید خواهد داشت. به این منظور شما باید کلید خصوصی و عمومی خود را در نرم افزار بیت کوین روی کامپیوتر یا موبایل تان به کار می بندید. با استفاده از این اطلاعات نرم افزار یک امضای دیجیتال تولید می کند که برای احراز شدن به شبکه ارسال می شوند.
این تراکنش باید احراز شود. برای احراز تراکنش باید دو مساله مورد تایید قرار بگیرد. اول اینکه شما صاحب بیت کوین هستید و بعد اینکه بیت کوین را قبلاً به کسی نفروخته باشید. اینکه قبلاً به کسی نفروخته اید نیز از طریق امضای دیجیتالی است که حاصل کلید عمومی و خصوصی تولید شده است. این یکی از بخش های جالب بلاکچین است! اگر امضای شما که از کلید خصوصی تان حاصل شده است با کلید عمومی تان مطابقت داشته باشد، برنامه بدون اینکه کلید خصوصی را بداند می تواند تراکنش را تایید کند و همین طور متوجه شود که با این کلید عمومی قبلاً این بیت کوین را در شبکه به کسی نفروخته اید.
هش چیست؟
رمزنگاری (Cryptography) یا الگوریتم های هش یا هشینگ (Hashing Algorithms) عامل حفظ کننده امنیت بلاک چین های بیت کوین هستند. الگوریتم هش اطلاعات را در هر شکلی از کاراکتر (عدد، حروف، فایل های رسانه ای) دریافت کرده و آنها را به یک رشته از اعداد و حروف ثابت تبدیل می کند. این اندازه بیت ثابت می تواند متفاوت باشد (مثل 64 بیت یا 128 بیت یا 256 بیت). این اندازه بستگی به تابع هش مورد استفاده دارد.
این خروجی با اندازه ثابت، هش نامیده می شود. به عبارت دیگر، یک هش محصول جانبی رمزنگاری یک الگوریتم است. الگوریتم هش دارای ویژگی های خاصی است: اولاً یک خروجی منحصر به فرد (یا هش) تولید می کند و ثانیاً دارای عملکردی یک طرفه است.
ریاضیاتی که الگوریتم هش بر مبنای آن است، تضمین می کند که هیچ راهی برای رسیدن به داده های اصلی از هش تولید شده وجود ندارد. این بدان معنا است که هش فقط در یک فرایند خطی عمل می کند. برای مثال نمی توان از روی اثر انگشت شست، یک انگشت شست را با تمام ویژگی ها متصور شد یا ساخت.
به همین دلیل است که هش را می توان به عنوان «اثر انگشت دیجیتالی» داده های پردازش شده از طریق تابع هش، نامید. پس می‌توان نتیجه گرفت که هش از همان اطلاعات و داده های ورودی تولید می شود. اگر شما داده ها و اطلاعات را با چیز کوچکی مثل یک فاصله یا یک ویرگول تغییر دهید، هش خروجی به طور کامل تغییر خواهد کرد. بلاک چین بیت کوین از این خواص تابع هش رمزنگاری در مکانیسم خود استفاده می کند.
هش بیت کوین چیست؟
بلاک چین بیت کوین از یک الگوریتم رمزنگاری به نام SHA-256 (Secure Hash Algorithm) استفاده می کند. در سال 2001 این الگوریتم توسط آژانس امنیت ملی آمریکا توسعه یافت. الگوریتم اثبات کار بیت کوین بر مبنای SHA-256 است. با استفاده از این الگوریتم، استخراج کنندگان مسائل پیچیده ریاضی را برای اضافه کردن بلوک ها به بلاک چین، حل می کنند. بلوک های بیت کوین، با تایید هش ها بر اساس قرعه کشی، اضافه می شوند.
حال سوال اینجاست که یک استخراج کننده چطور برنده قرعه کشی می شود؟ هر بلوک دارای یک هدر (Header) منحصر به فرد است و هر بلوک توسط هش هدر بلوک شناسایی می شود. برای موفقیت در استخراج بلوک، لازم است که یک استخراج کننده هدر بلوک هش را به گونه ایی تنظیم کند که کمتر یا برابر هدف باشد.
این هدف در حال حاضر این است که هش SHA-256 از هدر بلاک باید یک رشته الفبایی و عددی 256 بیتی باشد و باید با 18 صفر شروع شود. هدف به عنوان سختی، در هر 2016 بلاک تغییر می کند. استخراج کنندگان با تغییر بخش کوچکی از هدرهای بلاک، که نانس (nonce) نامیده می شود (حاصل چسباندن کلمات number used once)، به این هش ویژه یا هدف می رسند. یک نانس همیشه با 0 آغاز می شود و هر بار برای به دست آوردن این هش ویژه یا هدف، باید تغییر کرده و رشد یابد. از آنجا که تغییر در نانس گاهی موفق بوده و گاهی ناموفق است، شانس رسیدن به این هش هدف، که با این تعداد صفر شروع می شود، بسیار پایین است. بنابراین با تغییر در نانس، باید بسیار تلاش کرد که به این هش هدف رسید. این کار نیازمند داشتن قدرت محاسباتی عظیم و منابع سخت افزاری زیادی است که برای اثبات این که کار زیادی قبل از استخراج بلاک هدف انجام شده است، نیاز می باشد. به همین علت اثبات کار نامیده می شود. به این ترتیب، هر کدام از استخراج کنندگان اول به هش صحیح بیت کوین دست پیدا کنند، در این قرعه کشی برنده شده و پاداش دوازده و نیم بیت کوینی را دریافت می کند که بعد از فرآیند هاوینگ بیت کوین این پاداش نصف خواهد شد.
تراکنش های بیت کوین با جزئیات زیاد!
اینجا کمی جزئیات پیچیده تر می گوییم، لذا اگر حوصله ندارید می توانید از این بخش عبور کنید!
وقتی یک تراکنش تایید می شود همراه با برخی از تراکنش های دیگر به یک بلوک اضافه یا پیوست می شود. همانطور که بالاتر توضیح دادیم با استفاده از تابع هش یک رشته متنی 64 کاراکتری تولید می شود که تصادفی نیست و در عین حال برگشت پذیر هم نیست. یعنی نمی توان از روی آن به کلید خصوصی دست پیدا کرد.
هر بلوک معمولاً شامل خروجی هش از بلوک قبلی است. به همین دلیل هر بلوک در ادامه زنجیره ای از بلوک های قبلی خود است و قبلاً گفتیم که به همین دلیل به آن بلاک چین یا زنجیره ی بلوک ها گفته می شود. به همین دلیل تغییر در بلوک های قبلی (یعنی تقلب یا کلاهبرداری) عملاً غیر ممکن است. چون با جزئی ترین تغییر در بلوک قبلی تابع هش خروجی متفاوتی خواهد داشت که منطبق با هش موجود در بلوک بعدی نیست. به همین دلیل است که در ابتدای این مقاله گفتیم یکی از تفاوت های مهم بیت کوین با سایر ارزهای سنتی تغییر ناپذیری یا بازگشت ناپذیری معاملات است. برای اینکه لیستی از آخرین بلوک ها را مشاهده کنید پیشنهاد می کنم از سایت blockchain.info بازدید کنید.
بخش ششم: استخراج بیت کوین یا ماینینگ بیت کوین چیست؟
آخرین بروزرسانی: 8 اسفند 1398
استخراج بیت کوین بر خلاف آنچه از اسمش بر می آید شبیه استخراج چیزی از زمین یا یک معدن نیست! در واقع در فرآیند استخراج یا ماینینگ بیت کوین موضوع اصلاً فیزیکی نیست. اما به دلیل شباهت هایی به فرآیند به دست آوردن بیت کوین استخراج می گویند.
به زبان ساده استخراج بیت کوین در واقع یافتن یک الگو است که در نتیجه آن بیت کوین ها پیدا می شوند. مجموعاً 21 میلیون بیت کوین وجود دارد که تا به امروز بیش از 18 میلیون عدد از آن استخراج شده است. ماینرها یا استخراج کنندگان بیت کوین در ازای تولید بلوک هایی از تراکنش های صحیح پاداش بیت کوینی دریافت می کنند و به این شکل بیت کوین ها استخراج می شوند.
گره ها یا کامپیوترها (Nodes)
گره ها در واقع کامپیوتر هایی (عمدتاً با توان پردازش بالا) هستند که نرم افزارهای استخراج بیت کوین بر روی آنها نصب شده است و کمک می کنند که جریان اطلاعات مربوط به بیت کوین ها تقویت شود. هر کسی می تواند نرم افزار بیت کوین را نصب کند و کامپیوتر خود را برای این فرآیند فعال نگه دارد. اشکال این ماجرا استفاده بالای برق (یا انرژی مشابه) است. به همین دلیل در کشور ایران به دلیل ارزان بودن انرژی برق (علی الخصوص در بخش صنعت و کشاورزی) ماینینگ بیت کوین یا استخراج آن با تعرفه این دو برق غیرقانونی است. یک اشکال دیگر نیز نیاز به فضای روی دیسک شما (در حال حاضر حدوداً 145 گیگابایت) برای نگهداری اطلاعات مربوط به تراکنش ها است.
برخی از گره ها یا کامپیوترها استخراج کنندگان هستند که به آنها ماینر (miner) می گویند. این گروه از گره ها تراکنش ها را به بلوک ها اضافه می کنند و سپس آنرا به زنجیره بلوک ها اضافه می کنند. این اتفاق چطور می افتد؟ با حل کردن یک مساله ی ریاضی که بخشی از نرم افزار بیت کوین است و اضافه کردن آن به بلوک. مساله ای ریاضی که باید در این میان حل شود، پیدا کردن عددی است که وقتی با داده درون بلوک ترکیب می شود و از تابع هش عبور می کند، نتیجه حاصل در یک محدوده مشخص قرار می گیرد. همانطور که بالاتر ذکر شد این عدد نانس نامیده می شود که در مورد بیت کوین نانس عددی بین 0 و 4.294.967.296 است.
حل مساله ریاضی
این عدد چطور پیدا می شود؟ با حدس! تابع هش این امکان را می دهد که عدد خروجی را بتوان حدس زد. به این ترتیب ماینرها عدد مورد نظر را حدس می زنند و این عدد را به همراه داده موجود در بلوک به تابع هش می دهند. هش نتیجه شده باید با تعدادی از اعداد صفر شروع می شود. هیچ راهی وجود ندارد که بدانیم چه عددی قرار است درست کار کند، چرا که دو عدد پشت سر هم ممکن است نتایج خیلی متفاوتی داشته باشند و این امکان حدس را از سیستم می گیرد. یک مساله دیگر هم وجود دارد. چند نانس ممکن است یک نتیجه مورد نظر را حاصل کنند.
اولین ماینر یا استخراج کننده ای که نتیجه هش مورد نظر را به دست بیاورد موفقیت خود را به بقیه شبکه اعلام می کند. همه ماینرهای دیگر بلافاصله کار روی آن بلوک را متوقف می کنند و سعی می کنند تا رمزگشایی از عدد مورد نظر برای بلوک بعدی را انجام دهند. به عنوان پاداش استخراج کننده برنده، بیت کوین دریافت می کند.
استخراج بیت کوین از نظر اقتصادی
الان که در حال نوشتن این مطلب هستیم پاداش کشف عدد مورد نظر برای یک بلوک، 12.5 بیت کوین است که با فرض قیمت 10 هزار دلار برای هر بیت کوین 125 هزار دلار ارزش دارد (واقعاً عدد زیادی است). البته اینطور که جذاب به نظر می رسد آسان نیست! ماینرهای بسیار زیادی به دنبال دریافت کردن این پاداش هستند و شانس و قدرت پردازش مساله های مهم در به دست آوردن این پاداش هستند. قدرت پردازش در واقع به شما اجازه می دهد تا در یک زمان مشخص بتوانید حدس های بیشتری را مورد امتحان قرار دهید.
هزینه ی استخراج کردن بیت کوین به دو علت بالاست. یکی مصرف برق یا انرژی است که دستگاه های استخراج بیت کوین دارند و دیگری قیمت خود این دستگاه هاست. یک مساله مهم دیگر کم شدن پاداش حل مساله ریاضی است. امروز که با هم صحبت می کنیم پاداش حل مساله 12.5 بیت کوین است اما بعد از هاوینگ بیت کوین که برای دومین بار در می 2020 صورت می گیرد این پاداش نصف خواهد شد و به عدد 6.25 بیت کوین خواهد رسید.
قیمت بیت کوین
آخرین بروزرسانی: 11 اسفند 1398
بیت کوین از تاریخ ایجاد و عرضه خود در سال 2009 تا به امروز، سرگذشت بسیار پرنوسانی داشته است. اگرچه سیر کلی نمودار قیمت بیت کوین از ابتدا تا به امروز صعودی بوده است. در ابتدای ایجاد بیت کوین، بیت کوین در ازای هیچ معامله میشد! در واقع با بیت کوین نمیشد کار خاصی کرد! اولین اتفاق در رشد قیمت بیت کوین در سال 2010 اتفاق افتاد که طی آن قیمت هر بیت کوین از 0.0008 دلار به 0.08 دلار رسید، یعنی صد برابر! از آن تاریخ تا به امروز قیمت بیت کوین تغییرات متفاوتی را به خود دیده است.
معاملات اولیه بیت کوین
بیت کوین در واقع از سال 2013 بیت کوین شد! تا پیش از آن با توجه به عدم رشد خیلی زیادش، اقبال زیادی نیز از سوی سرمایه گذاران نبود. در ابتدای سال هر بیت کوین با قیمت 13.5 دلار معامله می شد. در ماه آوریل اولین جهش معنادار برای سرمایه گذاران اتفاق افتاد و قیمت هر بیت کوین به عدد 220 دلار رسید و البته در اواسط همان ماه به 70 دلار کاهش یافت. این اولین صعود و ریزش قیمت ارزش دیجیتال در دنیا به شمار می رفت.
این اتفاق یکبار دیگر نیز در ماه اکتبر سال 2013 رخ داد و قیمت بیت کوین از 100 دلار در ابتدای ماه به 195 دلار در انتهای ماه رسید. در ماه نوامبر قیمت از 200 دلار به 1120 دلار رسید. علت این رشد ورود برخی استخراج کنندگان و پلت فرم های عرضه بیت کوین در چین بود. در این دوره از زمان یک پلت فرم معامله بیت کوین به نام Mr. Gox بیش از 70 درصد تراکنش های بیت کوین دنیا را در اختیار داشت. در این پلت فرم بیش از 150 هزار بیت کوین در روز معامله می شد. بعدها این پلت فرم به دلیل آنچه تقلب و همین طور بحران مدیریت در آن گفته می شد، تعطیل شد. افراد برای برداشت از این پلت فرم، به خوبی کارشان انجام نمی شد. قیمت بیت کوین در 4 دسامبر 2013 به 1230 دلار رسید. 4 روز بعد، یعنی در تاریخ 7 دسامبر 2013 قیمت بیت کوین به 750 دلار رسید. یعنی 39 درصد کاهش در 4 روز!
قیمت ها به نوعی در محدوده 920 دلار پایدار بود تا یک افت دیگر در فوریه 2014 و بعد از اعلام ورشکستگی Mt. Gox در ژاپن اتفاق افتاد. قیمت بیت کوین که در 4 فوریه 2014 حدود 911 دلار بود تنها 12 روز بعد به عدد 260 دلار رسید! این بار 71 درصد کاهش در 12 روز! البته قیمت بیت کوین تا حدی خودش را در ماه مارس 2014 ریکاور کرد و به عدد 620 دلار رسید. این افت و خیز های زیر هزار دلاری همچنان ادامه داشت تا سال 2016 و اوایل سال 2017 که قیمت بیت کوین کم کم سطح مقاومت 1000 دلاری را رد کرد.
رشد تاریخی بیت کوین در 2017
در پاییز سال 2017 قیمت بیت شروع به رشد کرد، رشد و رشد … . در اکتبر 2017 قیمت بیت کوین مرز 5000 دلار را رد کرد و در نوامبر این عدد به 10 هزار دلار رسید! این پایان ماجرا نبود و دسامبر 2017 عددی نزدیک به 20 هزار دلار را تجربه کرد! باورنکردنی بود. برخی از تحلیلگران این را حباب قیمتی بیت کوین می دانستند. این ماجرا دیری نپایید و چند هفته بعد قیمت بیت کوین در آوریل 2018 به زیر 7 هزار دلار و در نوامبر 2018 به زیر 3500 دلار رسید.
در سال 2019 نیز بیت کوین مجدداً رشدی را تجربه کرد و به محدوده 10 هزار دلار نزدیک شد.
ارزش کل بازار بیت کوین چقدر است؟
اگر طبق اطلاعات موجود 18 میلیون بیت کوین استخراج شده و همگی در دسترس باشند، و قیمت هر بیت کوین را 10 هزار دلار در نظر بگیریم در رابطه با بازاری 180 میلیارد دلاری صحبت می کنیم. اما پیش بینی از قیمت بیت کوین نشان می دهند که با دشوارتر شدن استخراج بیت کوین، قیمت آن رشد فزاینده ای خواهد داشت. اگرچه این ها صرفاً پیش بینی هستند و در مورد آینده قیمت بیت کوین در ادامه صحبت خواهیم کرد. اما با در نظر گرفتن محدودیت 21 میلیون بیت کوین (کل ظرفیت قابل استخراج بیت کوین)، اگر قیمت 10 هزار دلار باشد بازار حجمی برابر با 210 میلیارد دلار دارد.
پیش بینی قیمت بیت کوین در آینده
پیش بینی های بسیار زیادی در مورد قیمت بیت کوین در آینده طرح شده است. واقعیت ماجرا این است که شدت نوسان در پیش بینی ها به قدری زیاد است که صحبت کردن از پیش بینی قیمت بیت کوین کاری بیهوده است. اما می توان رویکردهای موجود را مرور کرد:
رویکرد اول) افزایش رادیکال
برخی از پیش بینی ها حاکی از افزایش قیمت هر بیت کوین به بیش از 1 میلیون دلار طی 5 سال آینده هستند. برخی از پیش بینی کنندگان موجود در این دسته نیز حتی برای انتهای سال 2020 این قیمت های بسیار بالا را پیش بینی کرده اند.
رویکرد دوم) افزایش نسبی
مبتنی بر آنچه بر بیت کوین گذشته است، برخی پیش بینی می کنند که قیمت بیت کوین در بازه 10 تا 20 دلار در سال 2020 قرار گیرد و به مرور با توجه به سخت تر شدن استخراج بیت کوین و ورود بازیگران بیشتر، به قیمت آن در طی سالیان آتی افزوده خواهد شد.
رویکرد سوم) کاهش رادیکال
برخی معتقد هستند که بیت کوین ارزش چندانی را به دنیای معاصر ارائه نمی کند. پشتوانه مالی مشخصی ندارد و محصول تلاش و رشد اقتصادی انسان ها و کشورها نیست. همچنین تغییرات رادیکال در تکنولوژی ممکن است بنیان هایی که بیت کوین بر آن استوار است را زیر سوال ببرد. به این ترتیب برخی از پیش بینی کنندگان قیمت بیت کوین، حتی قیمت هایی نظیر 10 دلار برای بیت کوین در آینده را پیش بینی می کنند.
برای اینکه آخرین پیش بینی قیمت بیت کوین را بدانید همواره به این مطلب سر بزنید.
دیدگاهتان را بنویسید