سوگیری گذشته انگارانه در شرط بندی چه تأثیری بر برد و باخت ما دارد؟ در این مقاله آن را بررسی خواهیم کرد.
مقدمه
تحقیقات در اقتصاد عصب بنیان (Neuroeconomics) که تلاش می کند فرایند تصمیم گیری انسان ها را تشریح کند، نشان داده تصمیمات مربوط به کسب درآمد به همان شکلی در مغز طی پروسه می کند که برخی مواد شیمیایی مخدر نشان داده است؛ این در حالی است که ضررهای مالی به مثابه از دست دادن عزیران دیده می شود. خب، قماربازان برای کم کردن اختلاف بین سود و ضرر چه کارهایی می توانند انجام دهند؟
کلید موفقیت بلندمدت در شرط بندی، تعیین استراتژی براساس ارزش مورد انتظار و اجرای مستمر است. شاید ساده به نظر برسد، ولی خیلی اوقات افکارمان ما را به دردسر می اندازند.
سوگیری های شناختی: طلسم یا نعمت؟
در 1972، آموس تورسکی و دنیل کانمن از اکتشاف بزرگ خود که شایسته کسب جایزه نوبل بود، پرده برداری کردند که مربوط به سوگیری های شناختی بود؛ الگوهای رفتاری که انسان را از قضاوت عاقلانه دور می کند. مطالعات مربوط به این حوزه به طور واضح قابل انطباق با بسیاری چارچوب ها از جمله شرط بندی است.
روانشناسان انواع سوبرداشت هایی که ممکن است با آن ها مواجه شویم را ثبت کرده اند. مثلا وقتی از بالا نگاه می کنیم، در ارزیابی میزان ارتفاع، اغراق می کنیم که سبب می شود از افتادن بیشتر بترسم و احتیاط کنیم.
رهیافت های آنی
متاسفانه، این میانبرهای روانی که از آن ها به عنوان هیوریستیک (رهیافت های آنی)، در مواقع حساسی همانند شرط بندی اهمیت بسیاری دارد.
از سروصدای روانی و تاثیر اجتماعی گرفته تا انگیزش احساسی و مغالطه های پردازش اطلاعات، سوگیری شناختی تاثیر بالایی در شرط بندی ورزشی می گذارد. شناخت آن ها از سوی مغز آسان است، ولی معمولا به اشتباهات غیرقابل جبرانی بدل می شود.
سوگیری گذشته انگارانه
یکی از این سوگیری های شناختی، سوگیری گذشته انگارانه (Hindsight Bias) است که معمولا با جمله «می دونستم این طوری می شه» همراه می شود. پرفسور توماس گیلوویچ اولین نفری بود که این سوگیری را در موقعیت های قمار به بوته آزمایش گذاشته است.
در مطالعه ای که می خواست تشخیص دهد چرا شرط بندان آمریکایی نسبت به شرط های بازنده وفاداریی بالایی نشان می دهند، این پرفسور فهمید چطور تعبیر قماربازان از میزان موفقیت و شکست خود، روی رفتارهای آن ها در شرط بندی، تاثیر می گذارد.
مطالعات چه می گویند؟
اولین تحقیق
در اولین تحقیق، گیلوویچ به این نتیجه رسید که بعد از مسابقاتی تکلیفشان به صورت تصادفی، مثل تصمیم اشتباه داور، تعیین شده بود، چه برنده ها و چه بازنده های شرط بندی، تمایلی برای تغییر شرط‌شان نشان نداند. بازنده ها به خاطر عامل تصادفی، باخت خود را توجیه کردند و برنده ها به طور کل این عامل را نادیده گرفتند و روی نتیجه متمرکز شدند. از این رو، گیلوویچ به این نتیجه رسید که برنده ها موفقیت را به صورت ظاهری می بینند و بازنده ها آن را به دقت ارزیابی می کنند.
دومین تحقیق
در آزمایش دوم، گیلوویچ تلاش کرد بفهمد خوش شانسی های گذشته چقدر می تواند روی رفتار شرط بندی در آینده تاثیر بگذارد. او این کار را با یادآوری تاثیر شانس در بازی های قبلی به شرکت کنندگان انجام داد. چیزی که نتیجه گرفت این بود که این یادآوری ایمان بازنده ها به برد در بازی های بعدی را بیشتر کرد و تاثیری در روند تصمیم گیری برنده ها نداشت.
آخرین تحقیق
در آخرین مطالعه هم، گیلوویچ فهمید اندازه شرط بازنده و برنده ها بعد از باخت یا برد تصادفی، همیشه نسبت به مورد قبلی، بزرگ تر است. اگر بخواهیم به طور خلاصه بیان کنیم، برچسب زنی باخت به عنوان برد تقریبی و تحلیل ظاهری برد می تواند منجر به اعتماد به نفس کاذب شود که قبلا در خصوص آن صحبت کرده ایم. شرط بندان همانند خیلی دیگر از انسان ها در موقعیت های دیگر، تمایلی برای پذیرش اشتباه بودن تصمیماتشان ندارند.
لزوم آگاهی قماربازان از سوگیری گذشته انگارانه
آیا می توان بر سوگیری گذشته انگارانه غلبه کرد؟ جف ما، عضو تیم بلک جک MIT که در دهه 90 با شکست کازینوهای سراسر دنیا به ثروت رسید، می گوید جواب کوتاه «احتمالا نه» است. ما به عنوان انسان، در برابر سوگیری های شناختی، آسیب پذیر هستیم.
با این حال، همان طور که دانشمند آلمانی، جورج کریستوف می گوید، ما انسان ها بعد از اینکه ضعف های خود را شناختیم، آسیب پذیریمان مقابلشان هم می شود و در نتیجه، امید همیشه وجود دارد.
نتیجه گیری
دفعه بعد که فکر کردید تقریبا برنده بوده اید، احتمالا عینک سوگیری گذشته انگارانه خود را به چشم داشته اید. به جای لعنت فرستادن به شانس خود، مکث کنید و از خودتان بپرسید کدام یک مهم تر است؟ تصمیم درست گرفتن یا سود کردن؟ شاید از دیدن نتیجه تعجب کنید!
می دانید تفاوت موفق ترین شرط بندان با بقیه در چیست؟ شاید فکر کنید به خاطر دانش بالا یا مهارت فوق العاده شان در پیش بینی است. شاید به نظرتان به خاطر خوب بودن کارشان با اعداد یا انتخاب مستمر بهترین استراتژی ها است. سلسله مطالب روانشناسی شرط بندی را از دست ندهید.
بیشتر بخوانید:
دیدگاهتان را بنویسید